харилцан адилгүй байдаг. Үүнд: “Ганц сохор зоосон мэргэ”, “Гурван зоосны мэргэ”, “Таван зоосны мэргэ”, “Есөн зоосны мэргэ”, “Гэсэр богдын арван хоёр зоосон мэргэ” гэж байдаг болой. Эдгээрээс түгээмэл дэлгэрсэн нь “Есөн зоосны мэргэ”. Ер нь зоосонд төлгөнд хэрэглэхэд ихэд түгээмэл болсон нь манж хятад үсэг бүхий нүхтэй зоос юм. Өөр зоос байсан ч болно. Гол нь найман ижил нэг сондгой эсвэл тэмдэгтэй зоос байх ёстой найман зоосноосоо ялгах нь чухал. Сондгой зоосыг толгой зоос гэдэг. Зооснуудаа сүлд талыг нь цагаан тал, тоо талыг нь хар тал гэж үзээрэй.

Есөн зоосоор мэргэлэх нь: Сонгосон есөн зоосоо арцаар аривлаж бэлдэнэ. Толгой зоосондоо мэргэлэх зүйлээ шившиж (ингэхдээ ухаан бодлоо төвлөрүүлэх нь чухал ер нь мэргэ төлөг гэдэг бодлын төвлөрөл гэдгийг санах хэрэгтэй) бусад зоостой нийлүүлэн хоёр алгаа төмбийлгөн дотогшоо битүүлж сэгсчин зайлаад зоосыг зүүн гар дээрээ эрхий талаас эхлэн нар зөв эргүүлэн тараана. Толгой зоос буусан талыг шинжинэ. Зоос бүр нэртэй бөгөөд эрхий хуруу талаас Сүм, уул, онгоц, арслан, чоно, нар, хэрээ, сар, бумба гэдэг. Таны толгой зоос аль нь болж бууснаар мэргэ тайлагдана. Цагаан сүм...хар чоно гэх мэт

Тайлал: Цагаан сүм-байрандаа төв суурин
Уул- саадтай, хөдөө гадаа
Онгоц- унаа, тэрэг, ус
Арслан-мөнгө, хүч, зардал
Чоно- хийморь, хүний тусламж, хулгайч
Нар- баяр
Хэрээ- хэл сураг
Сар-өөрийн баяр
Бумба- өөрийн сав гэх мэтээр тайлах ба хар талаар буувал эсрэг муу байна гэж үзнэ. Эдгээрийг мэдсэн байхад та цааш өөрийгөө илүү хөгжүүлж мэргэшсэн сайн төлгөч болж болно шүү дээ.

Есөн зоосны судар

Анхны төлгийг тэнгэр мэдтүгэй гэнэ. Дундах төлгийг тэнгэр газар гэнэ. Эцгийн төлгийг төрийн сүлдэнд гэнэ. Есөн зоосны төлгийг баригч хүн тэнгэр сахиусандаа сайтар сүжиглэж байсугай. Есөн зоосыг 7 ба 21 удаа угаана.

Сүм
Нарны гэрлээр хамаг харанхуйг гийгүүлсэн мэт санасан бүхэн бүтэх. Гэрийн, зочдын, амины төлөг бүгд сайн. Тэнгэр сахиус ивээн өршөөх болно. Ажил албанд сайн. Оргон зайлсныг олж барих. Тэнгэр сахиусны хилэн гэмгүй ч тэнгэртээ тахь, сахиусандаа сэржим өргүүлбэл бүр сайн бөлгөө.

Цагаан сүм
Ер бүгд дор сайн. Аливаа худалдаа бүхэн олз олох, явдал бүхэн бүтэмжтэй сайн. Алдсаныг үзвээс баруун хойд буюу зүүн зүгт сураг гарч олдох, түргэн эр. Аливаа санасан явдал хэрэг саадгүй бөгөөд сайн. Өвчний хувьд бол тэнгэр сахиусны хилэн их, тэнгэр сахиус долоон өвгөн одонд сэржим өргүүл. Нүүрэндээ сорвитой хүнээс гайтвал сэржим өргүүл. Явдлын хүн мэнд явж байна. Удахгүй ирнэ. Үр хүүхэд дор хүү төрнө.

Хар сүм
Аливаад явсан хүнд саадтай ч 3 хоногт ирэх. Эрэл бол холгүй ойр. Удаан олох. Гөрөөлөх авлах. Өвчин бол үхээрийн хорлолтой тул лус тахих. Дотор барцадын дом хийлгэвэл сайн. Олз ба худалдааны хувьд ашиг хонжоо их, тэнгэр сахиусанд сан тавиулж, их онгодод даатгал өргүүл. Тэгвэл дайсны зүйлийг дарахад сайн. Аливаа алдагдсанд бол олоход бэрх. Ажил үйлс бүтээх сэржим өргүүл. Ингэвэл сураг гарч олдоно. Үр хүүхэд ирэх нигууртай. Тэнгэр сахиусандаа сайн залбир. Ер нь сүм 3 удаа буувал сайн. Сүм бол хүний орон гэдгийг анхаар.

Уул
Хэрэг ба хамаг үйлс дор сайн. Явагсад түргэн ирэх. Зарга хийвэл дийлэх, өвчин түргэн эдгэрэх. Алдсаныг ойроос олох. Үр хүүхдэд нигууртай. Дайсан үгүй. Олз олох. Уул бол хийморь юм.

Цагаан уул
Хүч ихтэй тул аливаа хэрэг дор сайн. Айдас хүйдэс үгүй. Дайсанд үл ялагдах, тэнгэр сахиус өршөөх, өлзий хутаг өршөөх, явдал мөрд саадгүй, олз олох. Алдсан зүйлийг үзвээс уул ба ус хадтай газраас олдоно. Өвчин бол өмнө зүгээс хар морьтой хүн ирснээс буюу улаан идээ идсэний бузар байх тул идээний бузар гаргах. Үр хүүхдийн нигууртай. Худалдаанд ашиг их. Сайн төлөг, аливаа үйлс бүтэх замтай. Идээний дом хийлгэх.

Хар уул
Хол газар одсон хүн түргэн ирнэ. Аян замд хийгээд ажил албанд олз ашигтай худалдаа арилжаа бүтэмжтэй, саадгүй сайн. Алдсан зүйлийн эрэл саадтай, удаан. Өвчний хувьд улаан махны бузар их тул үл таних айлд мах шарж идвээс эдгэнэ. Хээрийн гал тахих. Галын дом тахилга хийнэ.

Онгоц
Эм хүн нь хоёр сэтгэл төрвөөс эцэстээ муу. Эрэл бол ойроос олно, өвчин бол хойд зүгээс улаан буюу хар бараан өнгийн эд авснаас, бэлбэсэн эмийн гараас бузар идээ идсэний улмаас үүссэн тул идээний дом хийлгэвээс эдгэрнэ. Идээний дом хийлгэх рашаанаар утлага хийх.
Цагаан онгоц
Өөрийн үйлс дор сайн. Хол газар одсон бол ирж явна. Алдсан бол ойроос олно. Өвчин хүнд боловч амь нас бат сайн. Үр хүүхэд төрнө. Ажил үйлс бүтээх сэржим өргөх.

Хар онгоц
Аливаа санасан үйлс үл бүтэх. Гэрийн дотор хэрүүл хямрал болох, тэнгэрийн хилэн их тул тэнгэр сахиусандаа сан, галын дом хийх, өвчний хувьд хүндрэх тул Их онгодод даатгал хийж, сүлдийг дуудуулах. Эдгэнэ. Онгоц, сар хоёр бол эм хүний сүлд.

Арслан
Мэргэн оточ өвчнийг эдгээх мэт. Гэр ба амин дор хийгээд үйлс бүхэн дор сайн. Орон балгасыг мянган аянгаар эвдэж үл чадахтай адил. Харин ган гачиг дэлгэрч магадгүй тул овоо, лус тахиулах . Хамаг үйлс бүхэн сэтгэлчлэн бүтэх ба явсан хүн саадгүй. Үр хүүхэд олдох нигууртай. Худалдааны хувьд ашиг ихтэй, алдсаныг хялбар түргэн олох. Дайсан, хулгай дээрмийн аюулгүй, өвчин тахалгүй, хийморьгүй цог жавхлан дэлгэрэх сайн.

Цагаан арслан
Хатсан газраас эрдэнэ олсон мэт, хайртай хүнтэй учрах мэт. Амь нас бат, холоос сүр сүлд ирэх мэт. Эрэл бол өөрөө ирнэ. Өвчинд бол лус тахиулж, даатгал хийлгэх. Эдгэнэ. Хол явсан хүн олз ихтэй ирнэ. Худалдаанд ашиг ихтэй. Үр хүүхэд дэлгэрнэ. Цэргийн аянд сэрэмжлэн яв. Аливаа үйлс сүүлдээ хурд мэт эргэн дайсны нүүр буцна. Алс явсан хүн 3 хоногт буцна. Ажил үйлс бүтээх сэржим өргөх. 7 өвгөнд тахилга өргөх.

Хар арслан
Хар хүн хишиг олз олох. Худалдаанд олз ашиг ихтэй ирнэ. Алдсан юманд бол ноён хүний сүргээс олох буюу түшмэл хүнээс сураг сонсож олно. Өвчинд лусын хорлолтой тул лус тахиулах. Худалдааны ашиг их боловч хэл амны сэржим хийлгэх. Орсон зүйлийг тогтооно. Арслан буух нь лусын хорлол, жатгатай гэж хэлдгийг анхаар. Арслан нар хоёр хол эр хүний сүлд байдгийг анхаар. Лус тахиулах. Хараал хариулгын сэржим хийлгэх. Хэрээний толгойгоор дом хийлгэх.

Чоно
Ер нь муухан төлөг. Гэр ба амин дор сайн. Гагцхүү жуулчлан одвоос бусдад сонжигдох унасан моринд халтай. Амь насаа даатгах, ажил үйл бүтээх сэржим хийлгэх. Хэрэг тус бүтэх. Аливаа алдсанд зүүн зүгт хүнээс сонсож олох. Заргалдвал дийлнэ. Худалдааны ашиг өчүүхэн. Өвчинд бол улаан идээ идсэн ба галд бузар орсноос буюу хэрүүлтэй газраас улаан мах идсэнээс болж бөөлжих буюу суулгах явдал бий тул бие сэтгэл дагасан барцадын дом хийлгэх. Эдгэнэ.

Цагаан чоно
Аливаа үйлс түргэн бүтэх, хол газар явсан хүн олз ашиг ихтэй ирнэ. Аливаа алдсанд өмнө зүгээс сураг сонсож олох, хэрүүл буюу заргын тал сайн. Өвчинд хар бараан эдээс гайтах, тэнгэр сахиусын хилэн их. Долоон бурхан одыг тахиваас сайн. Орон гэртээ гал тахиул. Худалдаанд олз ашигтай. Үр хүүхэд ховор. Ер нь чоно гурван удаа буувал муу. Учир нь хаан хүн түшмэл хүнтэй учирвал ял олз хохирох муу. Сүлд дуудуулах.
Хар чоно
Явдал дор саадтай, хулгайд сэрдэгдэх, хүн ба малын гарзтай. Бас хэл ам, бузар түйтгэртэй, өвчин ужиг, амь насанд цөвтэй. Хэл амны сэржим өргүүлэх, харын хариулга дом хийх. Гарзын үүдийг хааж, галын дом, хэл амны хариулгын сэржим хийх.

Нар
Нэгэн өдрийн юманд сайн. Жирэмсэн дор сайн. Явдлын хүнд саад их, өвчинд бол бэлбэсэн эмийн газраас улаан идээ ба улаан эд авсан, толгойг ороолгосноос лусын хорлолтой тул лус тахиулах.

Цагаан нар
Санасан үйл нэгэн өдөрт бүтэх. Явдалд саадгүй сайн. Эрэл зүүн хойд зүгээс сураг сонсож олдоно. Өвчин болбоос эрээн эдмэлээс гайтсан тул дөрвөн зүгт эд зүйлийг гаргана. Ариусгалын дом хийх. Сүлд дуудуулах.

Хар нар
Аливаа үйлсэд муу тул дайсны орсон мэт тэнгэр сахиусанд бузар халдсан тул ариусгалын дом хийх. Бэлбэсэн эмийн бузар болсноос их хэл амыг таслахын тулд хэл амны сэржим өргөх, сүлд дуудуулах, даллага авахуулах.

Хэрээ
Хүн ба малын гарзтай. Бие сэтгэл дагасан өвчин бол улаан мах ба улаан эдийг ад дагаж ирсэн тул барцадын дом хийх. Явгарсанд бол баруун зүгээс сураг сонсож олох. Босуулыг барих. Хол явсан хүн олз ашиг олох сайн. Даллага авахуулах.

Цагаан хэрээ
Гэрийн дотор эд таваар дэлгэрэх. Басхүү даллага авахуулбаас улам сайн. Өвчинд бол хар морьтой хүн идээ авчирснаас горьдсон буюу улаан эдээс гайтах. Эд зүйлийн засал хийх. Босуул хүн үхнэ. Алдсаныг урд зүгээс сургаар олох. Худалдаанд дунд. Үр хүүхдийн нүүр өчүүхэн. Галын дом хийх.

Хар хэрээ
Ургийн хүн архи, мах авч ирэх тул аливаа малд хор болох тул галын дом хийлгэх зочин түргэн ирэх. Алдсаныг зүүн хийгээд баруун зүгт эрвэл олох. Өвчин урвах ба ширүүн тул утлага рашаанаар зөөлөн дом хийж наранд сүү өргөх, онгод шүтээндээ даалт хийж, бие сэтгэл дагасан барцадын дом хариулгын сэржим хийх.

Сар
Санасан хэрэг үйлс бүтэх ба аливаа газар очвол нөхөртэй учрах. Зарга хийвэл дийлнэ. Дайсанд дийлдэхгүй, нөхрийн тулд нөхөд олон. Өвчинд бол бузар, муу идээ идсэний бузар тул идээний дом хийлгэ. Аливаа малын гарзтай тул гарзын үүдийг хааж, галын дом, галын тахилга хийлгэх. Явсан хүн түргэн ирнэ.

Цагаан сар
Аливаа үйлс шударга бүтэх сайн. Өвчинд бол бузар идээ идсэний бузар тул идээний дом хийлгэх. Босуул удаан эрүүлэх нь. Хол газар явсан удаан ирэх. Худалдаанд ашиг үгүй. Үр хүүхэд өчүүхэн. Идээний бузар. Рашаанаар арвилах, биеийн барцад арилгах.

Хар сар
Үйлдэл үйлс бүтэх нь саадтай. Ноён хүнтэй учирвал харийн газраас авах адил аянд, албанд ч сайн. Олз ашиг удаан бүтэх, малын гарзанд газар лусыг тахиул. Өвчинд хар морьтой хар өараан хувцастай хүнээс хар эд авснаас гайтай, ад зэтгэрийн хорлолтой тул овоо, лус тахиулах, тэнгэр сахиусыг тахь. Алдагдсаныг үзвэл олоход бэрх. Хар хэл ам, хараалын хариулга сэржим өргүүл. Хар хэл ам хараалын хариулга хийх. Бие сэтгэл дагасан барцадын дом хийлгэх.

Бумба
Бумбыг рашаанаар дүүргэсэн мэт, хуурай газраас ус гарах адил, хувхай модноос навч цэцэг дэлгэрэх мэт сайн. Гэр хийгээд аминд, зочинд ер нь бүхэнд сайн. Дайсны зүйл үгүй. Хань нөхөд олон. Хол явсан хүнээс сайн үг сонсох. Алдсаныг түргэн олох, өвчинд улаан эд гай авчирна.

Цагаан бумба
Ямарваа үйлс бүтэх сайн. Өвчин бол үхээрээс болсон тул үхээрийн бузар гаргуулах. Босуул хүнийг үзвэл баруун хойноос сурагтай. Олдоно. Аливаа алдагдсанд “явгарсанд” өндөр уулнаас гарзгүй олдоно. Худалдаанд ашиг хонжоо их. Явсан хүн саадгүй түргэн ирэх. Үр хүүхэд сайн. Нөхрийн хувьд олно, удаан сайн. Үхээрийн бузар.

Хар бумба
Сайн боловч саадтай, аминд тогтвортой. Тэнгэр сахиусын хилэн их. Лусын сэржим өргөх. Явдал мөрд нөхөр үл олох. Гөрөөлбөлавлах эрлийг сургаар олох. Бие дагасан барцадын дом хийлгэх. Лус тахиулах"