Монголын банк санхүү, бизнес, аж үйлдвэр, уул уурхай, эрчим хүч, арьс шир гээд түүнд гар дүрээгүй, хөл хүрээгүй газар гэж байхгүй юм билээ. Үүгээрээ нь ч Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газрын дарга Ц.Нямдорж түүнийг " Монголын эзэн" гэсэн болов уу.

Түүний гар дүрж, хөл хүрсэн газруудын нэрийг дурдвал, “Эрдэнэт үйлдвэр”, “Дарханы төмөрлөгийн үйлдвэр” ТӨХК, “Хөтөл” ХХК, “Бороо гоулд” ХХК, Худалдаа хөгжлийн банк, Улаанбаатар хотын банк гээд дуусахгүй урт жагсаалт хөвөрнө. Хаа сайгүй нэр нь түгэж, сураг нь гарч явдаг түүнтэй аль ч салбар холбоотой. Түүний нэр хаанаас ч гарч ирж мэдэх. Ойр мэдэх мэдэх нэг нь өнөөх "сахал" биз гэх нь бий бөгөөд хэзээнээс ч юм "сахал" гэх үлгэр домог шиг эл эрхэм Монголын эзэн сууж, улс төр, бизнес, банк санхүү, аж үйлдвэр, уул уурхайг гартаа атгаж, нэг нэгээр нь халааслах болсон.

Тэр бол Худалдаа хөгжлийн банкны ТУЗ-ын дарга, сахал хочит Д.Эрдэнэбилэг. Хэзээ сахал хоч авснаа өөрөө ч мэддэггүй гэх түүнийг бүхний эзэн, бүгдэд орж явсныг нь далд утгаар хочилж, шүүмжилсэн байж болох. Гэхдээ Монголчууд зүгээр ч нэг хүнд хоч өгөхгүй, сонин содон шинжийг нь олж товойлгохгүй. Монголын эзэн гэгддэг сахал хочит эл эрхэм угтаа хэн болох, аль замаар хэрэн хэсэж ирсэнийг нь энд хүргэе.

-САХАЛ ЭРДЭНЭБИЛЭГ ГЭЖ ХЭН БЭ-

Зах зээлийн нийгэм үүдээ дэлгэхтэй зэрэгцэн хүн бүр ажил амьдралын гараагаа эхлүүлж, наймаа хийж, арьс шир борлуулж, хүмүүс дор бүрнээ, өөрсдийн сонгож алхсан салбар салбартаа дөнгөж эхэлж байсан үед тэр ч мөн санхүүгийн салбараас жижиг бизнесээ эхлүүлж байж. Анх 2000 онд "Интер" гэх жижиг банкны сектороор орсноор банк, санхүүгийн бизнесийн салбарт хөл тавьж байжээ. Тухайн үед үйл ажиллагаа явуулж байсан жижиг банкны хувьцаа эзэмшигч болсноор түүний өнөөдрийн Монголын эзэн болох зам нээгдэж, энэ салбартаа тэр өсөж, өндийж, тууштай алхаж иржээ. Дараа нь Улаанбаатар банк, Худалдаа хөгжлийн банк гэж банкнаас банкны хооронд дамжин явж. Хүмүүс хувцас хунар, эд материалын наймаа эрхэлж байсан бол тэр санхүүгийн зах зээл рүү түлхүү ажиллаж байсан аж. Тэрбээр энэ тухай " Би 1995 онд Хөрөнгийн биржийн хоёр дахь зах зээлийн нээлт болоход очсон юм. Энэ л миний зөв цагтаа, зөв газраа очсон үе" хэмээдэг. Гар, хөлөө хүргээгүй салбар цөөхөн, нэр оролцоогүй газар бара үгүй мөртлөө тэр "Нэг замаар хорь гаруй жил харьж, буцсан, олон зүйл рүү үсрээгүй" гэж ярьжээ. Тэр мэдээж олон замаар яваагүй. Өөрийн алхсан замдаа л бүгдийг нэгтгэж явсан байна, тэр.

Өөрөөр хэлбэл, банк түүний гол обьект байж, эл салбарт явсаар, зээлдэгч болж аж үйлдвэр, уул уурхай зэрэг салбартай зээлдэгчээр айл саахалт болж, өр салбаруудад тэр орж ажиллах суурь эхэлжээ. Тухайн үеийн бүтээн байгуулалтын төсөл хөтөлбөрүүдийг санхүүжүүлэх гол газар нь банк болж таарч. Энэ талаар тэрбээр хэвлэлд өгсөн яриандаа "Тэр үед 430 орчим төлийг санхүүжүүлсэн байдаг" гэж байв. Ингэж санхүүгийн, зээлийн үйлдвэрлэгч болж явж. Эндээс л Монголын эзэн сууж, салбар салбарт хүрч, очиж, бууж, мордож ажиллажээ тэр. Малгай тавьсан газар манайх гэдэг шиг өөрийн малгайг тэр бизнесийн салбарт гар, хөлөө хүрч болох газарт тавьж, чадал чансаагаа чадлынхаа хэрээр чавхдаж явах эрхэм. "Эзэн нь хэн бэ" гэдгийн ард тэр л ил, далдаар байж, заримдаа далдын хар малгайгаа өмсөөд суучихдаг тэр сүүлийн үед харин үзэгдэж, баригдаж, хүмүүст ойр нэгэн болоод буй.

-АЖ ҮЙЛДВЭР, УУЛ УУРХАЙН САЛБАРЫН "ЭЦЭГ"-

Ингээд аж үйлдвэр гэх том айлын " аав" нь болж , "Хөтөл" цементийн ХХК, Дарханы төмөрлөгийн үйлдвэр", "Эрдэнэт үйлдвэр"-ийг эзэмшсэн байдаг. Дараа нь уул уурхайн салбарт орж, Сентерра гоулд”, “Бороо гоулд эзэн сууж, мөн л гол тоглогч, эмзэг цэгийг нь хатган суугаа.

Ингэж тэр хаана ашигтай, эргэж өгөөжөө өгөх, цөмлөх төсөл хөтөлбөр байна, тэр түүнд эзэн сууж, өнөөх нь цаг үеэсээ хоцрох, элбэгшиж, үеэ өнгөрөөх үед нь тэр дараагийнхийг нь эрэлхийлж, дамжин, дамнаж, хооронд нь холбож явсаар бүхний эзэн мэт, бүхний дээр байх болжээ. Ер санхүү гэсэн гол зэвсэгтэй түүгээрээ салбарув салбарт гал нээж, дахиад дотор нь нэгжлэг хийх түүнийг томоохон үйлдвэрүүдийн магнайнууд андахгүй болов уу. Дотооддоо тэр бас ганцхан толгойлогч биш. Гадаад дотоодын томоохон үйлдвэрлэгч айлуудыг хооронд нь холбож, хоршуулж, холын замд дөрөө харшуулсан. Д.Эрдэнэбилэг гүүр мэт ажиллаж, эзэн мэт суужээ.

-ЕРӨНХИЙЛӨГЧ АСАН Х.БАТТУЛГЫН НАЙЗ-

Түүнд айхтар намтар түүх ховор. Баянхонгор аймгийн уугуул тэрбээр Улаанбаатар хотод төрж, багаасаа аав, ээжээсээ өнчирч, Дэнжиын мянгад эмээтэйгээ өссөн гэдэг. Тэгээд арван жилээ Чингэлтэй дүүргийн 57-р сургуульд дүүргэж, Санхүү эдийн засгийн дээд сургуулийг төгссөн байна. Гадаад дотоодын томоохон сургуульд сурч, айхтар мэдлэг, онол хуримтлуулаагүй эл эрхмийн ганц сурсан сургууль л тэр. Эцэг нь багад нь өнгөрсөн бол ээж нь Орос хэл, уран зохиолын багш байсан гэдэг бүдэг түүхтэй. Ерөнхийлөгч асан Х.Баттулгатай 15 настай байхдаа Дэнжийн мянгын зах дээр танилцаж, тэр цагаас тасралтгүй нөхөрлөхийн сацуу хамтарсан хэд хэдэн бизнес эхлүүлж, хамтдаа өсөж өндийж, бизнесийн салбарт хөл тавьж байж. Д.Эрдэнэбилэг найз Х.Баттулгынхаа жолооч хийж байсан ч гэдэг. Тэгээд л сизнесийн салбарт эргэлт буцалтгүй орж, өдгөө Монголын эзэн болсон. Нэгээс нөгөө рүү хөвөрч, шилжиж, нэг талаас нь хөвөрдөж, үзүүрийг атгаж, атгасан үзүүрээсээ бариад хаа хүртэл явахаа тэр мэддэг бизнесмэн. Түүнээс нэгийг тавьж, нөгөө рүү гүйж яваагүй гэдэг. Үүндээ ч бат бөх гинжин холбоог бүхий л салбарт хийж, Монголын том үйлдвэр, компаниудын оройд суусан болов уу.

Одоо харин аядуу зөөлөн хэр нь тааварлашгүй, гүнээс нь ухвал баялаг өргөн эл эрхэм өдгөө өөрийн явж ирсэн зам, ажиллаж ирсэн салбарынхаа асуудлаас үүдэн шалгагдаж, 461 дүгээр хорих ангийн умгар өрөөнд суугаа. Учир нь, энэ сарын 19-ний өдөр АТГ-аас Худалдаа Хөгжлийн банкны ТУЗ-ын дарга Г.Эрдэнэбилэгээс байцаалт авсан. Түүнийг мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 14.9 дүгээр зүйлийн 1.3-т заасан гэмт хэрэгт үйлдэж болзошгүй талаар үндэслэл бүхий баримт илэрсэн учир түүнийг цагдан хорих саналаа мөрдөн байгууллагаас прокурорын байгууллагад хүргүүлсэн" хэмээн тайлбарласан байдаг.

Банкнаас хувьцаа худалдан авч эхэлсэн 2000 оноос өдгөө хорь гаруй жил бүх салбарт шургалан орж, заримыг нь эрслэн авч, бүх зүйлд гар, хөлөө дүрж явсаар өнөөдөртэй золгож, юм бүхний ард сууж байдаг тэр өдгөө 461 дүгээр хорих ангийн умгар өрөөнд юу бодож суугаа бол. Бүхнийг далдаас өөрийн болгож, эзэмшиж, эрхшээж, банк санхүүгийн зах зээлд гол тоглогч байсан түүнд чийгтэй харанхуй өрөөнд суух өдөр байсныг тэр тааж ч байсан байх, эсвэл үгүй ч байх.

https://ergelt.mn/news/21/single/20607

Монголын эзэн, сахал хочит Д.Эрдэнэбилэг 461-р ангийн умгар өрөөнд юу бодож суугаа бол...
Tweet
Bolod.mn