Эрс тэс уур амьсгалтай манай улсад хүүхдүүд ханиад томуу, халуурч бүлээрэхээс өгсүүлээд өвчин тусах нь мунадахгүй. Энэ бүхэнд айж сандарсан эцэг эхчүүд хүүхдээ аваад ганцхан газар очдог. Гандан тэгчлэн хийдийн баруун хойно байрлах ЭХЭМҮТ. Бага насны хүүхэдтэй айлын хувьд эх нялхсын эмнэлэг Бурханы өргөө, Аврал нигүүлслийн хаалга болж харагддаг газар. Эх нялхсын эмнэлэг Монгол улсдаа ганцхан байдаг болохоор ч тэр үү ачаалал ихтэй. Өдөр шөнө, өглөө орой гээд хүүхдээ тэвэрсэн хүмүүсээр пиг дүүрэн байдаг.

Гэтэл ЭХЭМҮТ-ийн урдхан талд “Хавдрын эрт илрүүлгийн төв”-ийн барилгын ажил эхэлсэн байх юм. ЭХЭМҮТ гэдэг бол эх хүүхдэд үйлчилдэг газар болохоос Хавдартай хүмүүсийг илрүүлж эмчилдэг газар биш. Үүнийг Хавдар судлалын үндэсний төв (ХСҮТ)-тэй л ярих ёстой. “Хавдрын эрт илрүүлгийн төв” хэмээх байгууллагын асуудал болон сүүлийн 2 жилийн дотор ЭХЭМҮТ-д ЭМЯ-наас болоод ЗГ-аас хийсэн хөрөнгө оруулалтыг харахад:

2021оны 6-р сард Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ өөрийн биеэр ирж ЭХЭМҮТ-ийн тасаг нэгжүүдийн бүрэн засварын ажлыг 2022 онд хийж гүйцэтгэх, мөн тус төвийн Поликлиникийн өргөтгөл, Эрүүл мэндийг дэмжих төвийн барилгыг барьж ашиглалтад оруулах асуудлыг шийдвэрлээд, холбогдох тооцоо судалгааг хийж зураг төсвийг батлуулан 2022 оны төсөвт суулгахыг ЭМ-н сайд С.Энхболд, мөн тухайн үеийн ЭХЭМҮТ-ийн захирал Ш.Энхтөр нарт даалгаад явсан байдаг. Ингэж л тус төвийн “Ажилчдын цайны газар”, “Төрөх тасгийг засварлах, Үргүйдэл нөхөн үржихүйн төв”-ийн бүтээн байгуулалт зэрэг ажлуудыг төлөвлөсөн ёсоор эхлүүлэхээр болдог. Энэ асуудлууд дотор “Хавдрын эрт илрүүлэгийн төв” гэдэг нэгжийн тухай нэг ч үг үсэг байгаагүй.

Бас нэг ноцтой асуудал нь ЭХЭМҮТ-ийн хашаан дотор баригдаад байгаа “Хавдрын эрт илрүүлгийн төв”-ийн барилгын газрыг Нийслэлийн захирагч Д.Сумьяабазар 2022 оны 2-р сард Баянзүрх дүүрэгт газар чөлөөлж ХСҮТ-д шилжүүлэн өгөх захирамжийг гаргасан байдаг. Үүний тулд хувийн өмчлөлд байсан 58 гражийг нурааж 2419м2 газрыг чөлөөлж ХСҮТ-д 40,4м2 газар олгосноор энэ газраа Хавдрын эрт илрүүлгийн нэгдсэн төв барина гэж төсөлдөө тусгасныг тус эмнэлгийн бодлого төлөвлөлт хөгжлийн захирал Л.Баярсайхан мэдэгдэж байсан. Гэвч яагаад ч юм тэрхүү “Хавдрын эрт илрүүлгийн төв”-ийн барилгын ажил нь ХСҮТ-ийнхээ хашаанд биш ЭХЭМҮТ-ийн өмчлөлийн хашаанд баригдаад эхэлсэн байгаа нь газрын наймаа л гэж харагдахаас биш өөр юу гэж харагдах билээ.

Хотын дарга аа, таны үг бөхийн мэх шиг чинь чухал болсон! – Монгол туургатны цахим сайт

ЭХЭМҮТ гэдэг байгууллагын Монгол улсын 21 аймаг 9-н дүүргээс ирж төрж буй хүүхэд, төрүүлж буй эхийн амь настай ноцолдож байх ёстой газар атал хорт хавдрын ямар нэг эмнэлэг тэр тусмаа урьдчилж сэргийлж илрүүлээд хаа байсан Баянзүрх дүүрэг дэх Хавдар судлалын үндэсний төв рүү явуулдаг тийм өөр чиг үүрэгтэй тусдаа эмчилгээтэй, тусдаа санхүүтэй эмнэлгийн бүтцийг барьж босгож, машин нь багтахгүй, газар нь хүрэлцэхгүй байгаа энэ байгууллагын хашаанд чихцэлдэх нь хэнд ямар хэрэгтэй вэ? Гэтэл юм хий гээд өгсөн газар нь одоо ч эзэнгзй хоосон хэвээрэй байгаа.

Хамгийн гайхалтай нь захиалагч байгууллага нь ЭХЭМҮТ биш, Хавдар судлалын үндэсний төв ч биш, ЭМЯ ч биш харин “Хангарьд хөгжлийн төв холбоо” НҮТББ, “Peace development foundation of china” гэх газрын нэр дурайж байх юм. Яагаад Хорт хавдар илрүүлэх төвийн барилгыг ХСҮТ биш, ЭМЯ биш хаа хамаагүй НҮТББ, Хятадын Энх тайвныг хөгжүүлэх сангаас захиалдаг билээ гэж хэн боловч гайхах биз ээ.

“Хангарьд хөгжлийн холбоо” НҮТББ-ын талаар судлахад. Ганбаатарын Дамдин хэмээх Уз-ийн даргатай Гансүхийн Анар, Ганхуягийн Мөнхбат нарын хамтарсан ашгийн бус ТББ 2019 оны 10-р сард байгуулагдсан. Үйл ажиллагааны чиглэл нь нийгмийг эрүүлжүүлэх хөдөлгөөнд нэгдэн, ялгаварлан гадуурхах үзлийг арилган, хариуцлагатай нийгмийг бий болгож хувь хүнд боловсрол олгоход нь тусалж сургалт семинар зохион байгуулах эрхтэй НҮТББ аж.

Хавдар судлалын төв нь УБ хотын зүүн хэсэг Баянзүрх дүүрэгт оршдог атал хаа байсан Баянгол дүүрэг тэр тусмаа ЭХЭМҮТ-ийн эзэмшлийн газраас хумслан бариулж байгаа нь ямар учиртай вэ? Ингээд харахаар захиалагч талаас ч, газар олголт талаас нь харсан ч газрын наймаа, луйвар хулгай нэвт шувт үнэртэнэ. Үүнээс төрсөн эргэлзээн дээр ЭХЭМҮТ-ийн эмч нар нь ажлаасаа дүрвэж яваад байгаа асуудал нэмэгдэх тул өөрийн эрхгүй хардлага төрлөө.

Эндээс харвал ЭХЭМҮТ-ийн шинэ захирал, хатагтай Ш.Алтантуяа эмнэлгийн эзэмшлийн газрыг зарж үрсэн байх магадлалтай байгаа юм. Ш.Алтантуяа нь даргаар томилогдсон цагаасаа эмчилгээ үйлчилгээ, боловсон хүчний асуудлыг ор тас хаяж, зөвхөн мөнгө угаах ажилд л хамаг цаг зав, хүн хүчээ хаядаг болсноор ажилчдын дунд таагүй уур амьсгал үүсэж, ажлын байраа орхин өөр газар шилжин явах үзэгдэл гарах болсон талаар ЭХЭМҮТ-ийн эмч нар өөр зуураа ярилцдаг.

Тэгвэл Ш.Алтантуяа гэж хэн бэ?

2021 оны 7 сарын 9-ний өдөр Наадмын уур амьсгал орчихсон байх үед хулгайгаар шахуу тушаал гаргуулж, ямар нэг сонгон шалгаруулалтгүйгээр томилогдохдоо ЭМЯ-ын төрийн нарийн бичгийн дарга Ц.Эрдэмбилэгээр тушаал уншуулан ажилд орсон. Мөн тушаал уншсан Ц.Эрдэмбилэгийн эхнэр нь ч бас тушаал дэвшиж ЭХЭМҮТ-ийн нэг Тасгийн эрхлэгчээр томилогдсон байдаг.

Эдгээр хүмүүс ЭМ-ийн сайд С.Энхболдын найзууд гэх ба ингэж томилогдохдоо 2 тэрбумын төгрөгөөр албан тушаалаа худалдаж авсан гэх мэдээллүүд цахим ертөнцөөр нийтлэгдсэн байгаа нь чухам л энэ 2 тэрбум төгрөг төлсөн шархаа нөхөхийн тулд засвар үйлчилгээ, тендерийн ажлуудтай зууралдаж боловсон хүчин, мэдлэг чадвартай эмч нарын асуудлаа ор тас хаяснаар хамаг ажилчдаа алдаж дуусаж байгаа тухай толгойтой бүр л ярьж байна.

Яг өнөөдрийн байдлаар Ш.Алтантуяаг томилсноос хойш ЭХЭМҮТ мэдлэг чадвар, ажлын туршлагатай хүүхдийн эмнэлгийн 120 гаруй хүн ажлаасаа гарсан, мөн тус төвөөс сүүлийн ганцхан сард гэхэд л 60 хүн ажлаа орхисон байгаа юм байна.

Үүний цаана Цэцэгмаа гэх хүний нөөцийн дарга нь “Ажлаас гарвал гараарай, цаана чинь ажиллах хүмүүс очерлоод зогсож байгаа шүү” хэмээн загнаж дарамтлан пээдэлздэг байн.

Энэ айхтар дарамттай хүн бол Ш.Алтантуяагийн нөхрийн хамаатан. Дургүйгээ хүргэсэн хүн бүрийг халж хөөж явуулсаар байгаад ЭХЭМҮТ нь өнөөдрийн байдлаар хүүхдийн эмч, нарийн мэргэжлийн сувилагч, Эх барих, эмэгтэйчүүдийн эмч, сувилагчийн хомсдолд орж, хүний нөөцийн бодлогоо аль хэдийнээ алдсан. Энэ явдал нь хийх ажилаа мэдэхгүй мөнгөөр худалдаж авсны гай бөгөөд Монгол Улсын ирээдүй болсон Эх хүүхдийн эмнэлгийг нураан сүйтгэж байгаа үйлдэл ч болж таарч байгаа юм.

Захирал Ш.Алтантуяа томилогдсоноосоо өнөөдрийг хүртэл санхүүжилт нь олгогдчихоод байгаа ажлуудыг ч бас гацааж хугацааг нь хойшлуулсаар иржээ. Олж мэдсэнээр бол зөвхөн ЭХЭМҮТ-ийн ажилчдын цайны газрыг гэхэд л 2021 оны 10-р сараас эхлүүлсэн ч өнөөдрийг хүртэл дуусгаж хүлээлгэж өгөөгүй байгааг чухам юу гэж ойлгох вэ? Засвар гэдэг бол үндсэндээ ганц хоёр сар, за үсрээд хагас жилийн дотор хийгээд өнгөрөх байтал бүтэн 10 сар гаруй хугацаанд ноцолдоод дийлэхгүй байна гэдэг нь үндсэндээ энэ хүнд ажил хийх мэдлэг чадвар, хүсэл сонирхол байхгүйг харуулж байна.

Ш.Алтантуяаг томилсноос хойш Ажилчдын цайны газар, төрөх тасгийн засвар, хавдрын эрт илрүүлгийн төв, үргүйдэл нөхөн үржихүйн төв гэсэн хэд хэдэн тендер зарлагдсан хэдий ч энэ бүх тендерт ганц л компани шалгарсан бөгөөд энэ компани нь ЭМ-ийн сайд С.Энхболдын зөвлөх М.Батбаярын хувийн компани ажээ.

Сайдын зөвлөхийн ганцхан компанийг ийм олон ажил руу зэрэг зэрэг зүтгүүлсний гайг бүх эмнэлгээрээ, бүх л ард түмнээрээ үүрч байгаа нь тэр. Тэгэхээр энд ерөөсөө л “Тендерийн болоод газрын мафи”-ийн ажил явагдаж байгаа хэрэг юм. Хэлхээ холбоог нь судалбал дээрх 4 тендерийн шалгаруулалтыг ЭМЯ-наас зарлахдаа ЭМ-ийн Сайдын зөвлөх Магсаржавын Батбаярын “Хатанбаатар ХХК”-ийг тухайлан сонгон шалгаруулсан байна. Ашиг сонирхлын зөрчил гэдэг бол чухам л энэ бөгөөд эрхэм Сайд гуай зөвлөхийнхөө ганц компанийг 4 тендерт ялуулчхаад хувь хүртэж суугаа гэдэг нь ойлгож ядах юм алга байна.

Эндээс харвал ганц ЭХЭМҮТ дээр ийм том том луйвар хулгай, үйл ажиллагааны сүйрэл явагдаж байгаа юм чинь Яамны хэмжээнд хэд хэчнээн танилдаа энэ мэт тендер өгч, хэд хэчнээн ажлыг энэ мэтээр унагааж улс орон, Ард түмний эрүүл мэндийг сүйтгэж байгааг тооцоолоход ч бэрх. Лавтай ЭХЭМҮТ дээр болоод буй боловсон хүчний дүрвэлт, тендерийн ажлын гацалт нуралт энэ бүх зүйл ЭМ-ийн Сайд С.Энхболд, түүний зөвлөх М.Батбаяр, ЭХЭМҮТ-ийн 2 тэрбумын үнэ бүхий захирал Ш.Алтантуяа нарын гурвалтай хамааралтай болж байна.

Сайд С.Энхболдын зөвлөх нь 4 тендерийн эзэн М.Батбаяр, С.Энхболдын эхнэр Цолмон нь ЭХЭМҮТ-ийн захирлаар томилогдоод буй Ш.Алтантуяагийн дотнын найз учраас энэ гурвалжин холбоос МУ-ын ирээдүй болсон ЭХЭМҮТ-ийг бусниулан сүйтгэж Монголын Эх Үрсийн эрүүл мэндээр мөнгө хийн тоглож байгаа юм.

Дээрээ Сайдтай, дэргэдээ Сайдын эхнэртэй, хармаандаа “Хатанбаатар компани”-тай Ш.Алтантуяа захирлын 2 тэрбум төгрөг төлсний шархыг Монголын мянга мянган эх үрс, эрүүл мэндээрээ төлж байгаа.

Монголын Эрүүл Мэндийн салбар иргэдийнхээ эрүүл мэндээр мөнгө хийгээд удсан. Коронаг далимдуулж мянга мянган хүний үхлээр тэрбум тэрбум төгрөг босгож байсан явдал чинь мартагдаж амжаагүй байхад ядарсан Монголын зовсон иргэдийн эх хүүхдийн амь нас, эрүүл мэндээр ингэж тоглож байх нь арай л хэтэрхий дэндсэн харгис хэрцгий хэрэг мөнөөсөө мөн.

Эх сурвалж: М. Чулуунцэцэг

BOLOD.MN