үндсэндээ гуравхан хоногийн дотор тус хуулийг баталлаа. Үүний үр дүнд иргэдийн үг хэлэх, үзэл бодлоо илэрхийлэх эрхийг хөндөж, хүний эрхийг хамгаалах биш зөрчих эрсдэлд хүргэсэн шийдвэр хэмээн иргэний нийгмийн байгууллагууд болон хүний эрхийн активистууд үзэж байна. Өөрөөр хэлбэл, нэг эрхийг эдлүүлэхийн тулд нөгөө эрхийг зөрчиж болохгүйг сануулж байгаа юм. Дараах асуудлаар “Иргэдийн оролцооны нэгдэл” намын дарга Ц.Оюунгэрэлийн байр суурийг сонслоо.

-Олон нийтийн сүлжээнд хүний эрхийг хамгаалах тухай хууль батлагдлаа. Та энэ хуулийг хэрхэн дүгнэх вэ?

-Энэ хуулийг цахим орчинд хүний эрхийг хамгаалах биш хязгаарлах хууль болсон гэж харж байна. Тус хуулийг баталсан нь Монголын парламентын том алдаа боллоо. Энэхүү хуулийг анх санаачилж өргөн барьсан шалтгаанаа хүүхдийн эрхтэй холбон тайлбарлаж байгаа боловч энэ хуулийн үндсэн зорилго нь өөр юм. Өөрөөр хэлбэл, улстөрчдийг шүүмжлэлээс ангид байлгах гэсэн үндсэн зорилготой байсан. Учир нь, хуульд хүүхэдтэй ямар ч хамаагүй заалтууд бий. Тухайлбал, нийтийн албанд ажиллаж байгаа хүмүүс шүүмжлүүлж болохгүй. Хэрэв тэднийг хэн нэгэн шүүмжилвэл шийтгүүлнэ. Хувь хүн байгууллага, нам, бүлэгт ч энэ заалт ижил. Пост оруулсан, шейрлэсэн бол мөн шийтгэлтэй.

ЭНЭ ХУУЛИЙГ ӨРГӨН БАРЬСАН, БАТАЛСАН ХҮМҮҮС АРДЧИЛЛААС, ХҮНИЙ ЭРХ, ЭРХ ЧӨЛӨӨНӨӨС УХАРЛАА

Сошиал дээр алхам тутамд маш өндөр цензур тавьж, өргөн хүрээнд иргэдийг хянаж байх аппарат байгуулах зорилготой байна. “Зургаадугаар тасаг” гэдэг дотооддоо иргэдээ тагнаж, чагнадаг байгууллагыг цахим орчинд сэргээсэн хууль болжээ. Мөн жагсаал, цуглаан, эсэргүүцэл, хөдөлгөөний үеэр цахим орчинг хэсэгчлэн болон бүхэлд нь хаах гэсэн заалт орсон байсан. Дараах заалтууд нь манай улсыг хэвлэлийн эрх чөлөөтэй ардчилсан орны жагсаалтаас хасаж, дарангуйлагч орны тоонд оруулахуйц үр дагавартай юм. Хэвлэлийн эрх чөлөө, үг хэлэх эрх чөлөөний индексээр Монгол Улс Евроазийн нутаг дэвсгэр дээр ганцаар ногооноор торойдог ардчилсан улс юм. Эргэн тойрны маань бүх улс авторитари дэглэмтэй буюу дандаа иргэдийнхээ үг хэлэх эрх чөлөөг хянадаг.

Энэ хуулийг өргөн барьсан, баталсан хүмүүс ардчиллаас, хүний эрх, эрх чөлөөнөөс маш том ухралт хийлээ гэж харж байна.

ХУЛГАЙЧ, ХУЛГАЙТАЙ ТЭМЦЭХИЙН ОРОНД ХУЛГАЙЧДЫГ ШҮҮМЖИЛСЭН ХҮМҮҮСТЭЙ ТЭМЦЭЖ ЭХЭЛЛЭЭ.

-Нийгэм дээр олон асуудал яригдаж байгаа энэ цаг үед тус хуулийн төслийг яаралтай баталсан нь сиймхийг ашиглаж, өөрсдийгөө хамгаалах үйлдэл гэж та үзэж байна уу?

-Би энэ хуулийн төслийг хулгайтай шууд холбоотой гэж харж байгаа. Яагаад гэвэл Монголын ард түмэн хулгайд маш их дургүйцэж, хүчтэй эсэргүүцэл илэрхийлж байгаа. Хулгайч, хулгайтай тэмцэхийн оронд хулгайчдыг шүүмжилсэн хүмүүстэй тэмцэж эхэллээ. Энэ хуулийг баталснаараа хулгайч нарын талд орсон гэсэн үг. Тэгэхээр Монголын төр өөрөө хулгайч нараа хацайлж, тэднийг шүүмжилсэн иргэдийн араас ан ав хийж эхлэх нь. Тиймээс энэ хууль бол саяны нүүрсний хулгайтай шууд холбоотой юм. Хамаг мөнгөө хулгайч нарт алдсан учир хүүхдийн мөнгө рүү хамгийн түрүүнд халдсан. Дараа нь иргэд рүүгээ халдлаа. Өөрөөр хэлбэл, энэ бүх цуврал арга хэмжээ бол яаж хулгайч нараа хамгаалах вэ гэдэгтэй холбоотой. Товчхондоо, би энэ хуулийг нүүрсний хулгайн үр дагавар гэж шууд харна. Нүүрсний хулгайчдаа хамгаалах гэсэн оролдлого.

ХУЛГАЙЧ НАРЫГ ХАМГААЛАХ ГЭЖ ЯАРСАН БОЛОХООС ХҮНИЙ ЭРХИЙГ ХАМГААЛЖ БУЙ ҮЙЛДЭЛ БИШ.

-Энэ төрлийн хууль батлахын оронд ямар аргаар цахим орчинд хүний эрх, хүүхдийн эрхийг хамгаалах боломжтой байсан бэ?

-Ном, кино, сонин хэвлэл гээд олон хэлбэрээр хүн үзэл бодлоо илэрхийлдэг. Тэр бүх арга хэлбэрүүд дээр хүний үг хэлэх эрх чөлөөг хамгаалах хэрэгтэй. Үүнийг төрөөс түүнийг чиглүүлэхийн оронд иргэд дотроо өөрийнхөө эрхийг хамгаалах байгууллага байгуулахад нь дэмжлэг үзүүлэх ёстой. Жишээлбэл, цахим орчинд хүүхдийн хүчирхийллээс хамгаалах байгууллагыг төр дэмжих ёстой байсан. Тэр байгууллагыг санхүүжилтийг нь дэмжиж, хүүхдийн эрхийг хамгаалах сургалт явуулж болох байсан. Эрх нь зөрчигдсөн хүүхдүүдийн эрхийг хамгаалах кампанит ажлыг санхүүжүүлж болох байв. Мөн цахим боловсролыг өргөн хүрээнд нэмэгдүүлж болох байсан. Өөрөөр хэлбэл, ардчилсан орнуудын авдаг арга хэмжээнүүд олон байдаг. Гэтэл тэд ард түмнээр хэлэлцүүлэхгүй, хууль тогтоох хуулиа зөрчиж, ганцхан өдрийн дотор яаравчлан баталж байгаа нь хулгайч нарыг хамгаалах гэж яарсан хэрэг болохоос хүний эрхийг хамгаалж буй үйлдэл биш. Хүний эрхийг хамгаалах гэж хичээсэн байсан бол эрх нь зөрчигдөж байгаа хүмүүсийн санал бодлыг сонсох ёстой. Хүний суурь эрхэнд халдахгүйгээр ямар арга хэмжээ авахыг олон нийтээс саналыг нь асуух нь эрүүл тогтолцоо. Тухайн саналынхаа хүрээнд буюу олон нийтийн сонирхолд тулгуурлаж энэ хуулийг баталж болох байсан. Гэтэл тэд цэвэр хулгайч нарын талд ажиллаа. Хулгайч нарыг яаж иргэдээр шүүмжлүүлэхгүй байх вэ гэдэг дээр бүх анхаарлаа төвлөрүүлсэн. Үүн дээр хүүхдийн эрхээр халхавч хийсэн.

МАН УГ ҮНДСЭЭРЭЭ КОММУНИСТ НАМ ХЭВЭЭР БАЙНА

Үндсэн хуулийнхаа үнэт зүйлээс ухарсан энэхүү үйл явдалд би маш их харамсаж байна. МАН бол 30 жил ардчилсан үнэт зүйлтэй намын дүрд тоглох гэж оролдсон. Мөн хүний эрхийг хүндэлдэг нам болно гэж маш олон удаа амласан. Гэхдээ хүний эрхийн суурь ойлголт тэдэнд огт алга. Энэ намын цаад соёл нь коммунист, иргэдийг үргэлж хянаж, дарангуйлж, эрхэндээ байлгаж удирдах дуртай. МАН-ыг ардчилсан үзэлтэй нам болно гэхэд итгэх ямар ч боломжгүй боллоо. Энэ нам уг үндсээрээ коммунист нам хэвээрээ байгаа гэдгээ харууллаа.

https://newspress.mn/v1/%D0%A3%D0%BB%D1%81-%D1%82%D3%A9%D1%80/b/38239

Ц.Оюунгэрэл: Монголын төр нүүрсний хулгайчдаа өмгөөлөхийн тулд яаравчлан хууль баталлаа
Tweet
Bolod.mn