BOLOD ДОЛОО ХОНОГИЙН ТОЙМ: Дэлхийд эхний 4-т эрэмбэлэгдэх гүний уурхайн олборлолт эхэлсэн түүхэн өдөр тохиож, хаврын чуулган нээлтээ хийсэн ДОЛООН ХОНОГ

2023-03-19

BOLOD.MN сайт долоо хоног бүрийн ням гарагт улс, төр нийгэм эдийн засгийн хүрээнд болж өрнөж буй онцлох үйл явдлуудлыг тоймлон хүргэдэг. Эдгээр өдрүүдэд УИХ-ын хаврын чуулган нээлтээ хийсэн ба нээлттэй зэрэгцэн УИХ дахь нэгэн сайд суудлаасаа чөлөөлөгдлөө. Түүнчлэн дэлхийд 4-т эрэмбэлэгдэх зэсийн гүний уурхайтай болсон баяр мэдээтэй энэ долоо хоногийн тойм хөтөлбөрөө хүргэж байна.

УИХ-ын хаврын чуулган нээлтээ хийлээ

УИХ-ын хаврын ээлжит чуулган өнөөдөр нээлтээ хийлээ. Энэ удаагийн хаврын чуулганаар сонгуулийн хууль, улс төрийн намын хууль, авлигын багц хууль болон төрийн өндөр албан тушаалтнуудын хамаарал бүхий этгээд төрийн удирдах албан тушаал хаших, төрийн худалдан авалтад оролцох зэргийг хязгаарлах хууль тэргүүтэй олон чухал хуулийн төслүүдийг хэлэлцэхээр төлөвлөөд байгаа юм. УИХ-ын дарга чуулганы нээлтээр Авлигатай тэмцэхэд төрийн бүх шатны байгууллагуудын манлайлал, хүчин чармайлт чухал гэдгийг цохон тэмдэглэлээ. Түүнчлэн нийгэм, эдийн засагт эрх зүйн шинэчлэлт хийх 10 багц хуулийг хэлэлцэн батлах зорилт дэвшүүлэх зорилт тавьсан гэлээ.

Цахилгааны шөнийн тарифын хөнгөлөлт энэ сард дуусгавар болно

Монгол Улсын Засгийн газрын 2017 оны долдугаар сарын 4-ний өдрийн 199 дүгээр тогтоолоор Гэр хорооллын айл өрхөд цахилгаан эрчим хүчний тарифын хөнгөлөлт үзүүлэх журам шинэчлэгдэн батлагдсан. Тус тогтоолын дагуу агаарын бохирдлыг бууруулах зорилгоор гэр хорооллын өрхийн шөнө, оройн цагаар хэрэглэсэн цахилгааны тарифыг тэглэдэг билээ. Энэ хөнгөлөлт жил бүрийн арваннэгдүгээр сарын 1-нээс эхэлдэг бөгөөд Улаанбаатар хот болон аймгийн төв, арван мянгаас дээш хүн амтай сум, суурин газрын айл өрхүүд хамрагдаж буй.

Ингэхдээ стандартын шаардлага хангасан баталгаажсан тарифт тоолууртай, цахилгаан эрчим хүчний өр төлбөргүй гэр хорооллын хэрэглэгчид хөнгөлөлтөд хамрагдах шаардлага тавьдаг билээ. Цахилгаан, дулааны төлбөрийг тодорхой метр квадрат заан хөнгөлж байгаа ч айл өрхүүдэд шөнийн хөнгөлөлтийг тооцож байгаа. Тэгвэл энэ хөнгөлөлт ирэх сарын 1-нд дуусах юм. Тухайлбал, арваннэгдүгээр сарын 1-нээс нийслэлийн гэр хорооллын 117 мянга, аймаг, орон нутгийн 72 мянган айл өрхийн шөнийн цахилгааны төлбөрийг 100 хувиар хөнгөлсөн. Харин дөрөвдүгээр сараас энэ хөнгөлөлт дуусна.

Энэ нь агаарын бохирдлыг бууруулахын тулд гэр хорооллын айл өрхүүдийг цахилгаанаар халаалт, дулаанаа шийдэхийг дэмжих зорилгоор хэрэгжүүлж буй нэг алхам юм. Энэ жилийн хөнгөлөлтөд гэр хорооллын 189 мянган айл өрх хамрагдаж, үүнд 4.7 тэрбум төгрөгийн хөнгөлөлт үзүүлэхээр төлөвлөжээ.

Оюу толгойн гүний уурхайн олборлолт эхэллээ

Монгол Улсын Засгийн газрын шинэ сэргэлтийн бодлогын нэг хэсэг аж үйлдвэрийн сэргэлтийн хүрээнд Оюу Толгойн гүний уурхайн олборлолт 2023 оны гуравдугаар сарын 3-нд эхэллээ. Монгол Улсын Засгийн газар, Рио Тинто компани 2022 оны нэгдүгээр сард хамтын ажиллагаагаа шинэ түвшинд гаргаж, Оюу Толгойн гүний уурхайн төслийг урагшлуулах хэлэлцээрт хүрснээс хойш гүний уурхайн 30 хүдэр буулгуурыг тэсэлж олборлолтоо эхлүүллээ. Ингэснээр Оюу Толгой нь зэсийн баяжмалын үйлдвэрлэлдээ ил уурхайн хүдэр дээр нэмж газрын гүний 1.3 км-ээс олборлосон хүдрийг ашиглах боломж бүрдэж байна.

Оюу Толгойн гүний уурхай нь долоон тэрбум гаруй ам.долларын хөрөнгө оруулалттай бүтээн байгуулалт юм. Гүний уурхай бүрэн ашиглалтад орсноор Монгол Улс дэлхийд дөрөвт эрэмбэлэгдэх өндөр технологийн гүний уурхайтай болж, олон улсын зах зээлд зэсийн томоохон тоглогчдын нэгд тооцогдохоос гадна Монгол Улсын эдийн засаг болон улсын төсөвт оруулах үр өгөөж багадаа гурав дахин нэмэгдэнэ. Оюу Толгойн ил болон гүний уурхай 2028-2036 онд бүрэн хүчин чадлаараа ажиллаж эхэлснээр жилд 500 мянган тонн зэс олборлохоор төлөвлөж байна. Оюу Толгойд 20 мянган хүн ажиллаж байгаагийн 97 хувь нь монгол ажилчид байна.
Түүнчлэн энэ өдөр Зэсийн эцсийн бүтээгдэхүүний талаар харилцан ойлголцлын санамж бичиг, Улаанбаатар хотын замын хөдөлгөөний боломжит дэд бүтцийн төслүүдтэй холбогдсон судалгааны менежентэд дэмжлэг үзүүлэх санамж бичигт гарын үсэг зурсан юм.

Иргэн Д.Мөнх-Эрдэнийг суллажээ

Иргэн Д.Мөнх-Эрдэнэтэй холбоотой шүүх хурал өнөөдөр /2023.03.15/ болж, суллах шийдвэр гаргажээ. Түүнд Монгол Улсын хилээр гарахыг хязгаарлах хязгаарлалт тогтоох, бусад газар зорчихыг хориглох хязгаарлалт тогтоох таслан сэргийлэх арга хэмжээ авч шийдвэрлэсэн байна.

Түүний шүүх хурал өмнө нь хоёр удаа хойшилсон. Өнгөрсөн долоо хоногт Сүхбаатар дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн байранд /2023.03.10/ шүүх хурал товлогдсон боловч шүүгдэгч Б.Ганбаяр, Д.Мөнх-Эрдэнэ нарын өмгөөлөгчид шүүх хуралдаан давхацсан тул шүүх хуралдааныг хойшлуулах хүсэлтийг ирүүлж байв.

Нийслэлийн прокурорын газраас Д.Мөнх-Эрдэнэд Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 22.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэг, 22.4 дүгээр зүйлийн 4 дэх хэсэг, 22.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэг, 13.14 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг, 23.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт тус тус заасан гэмт хэрэгт эрүүгийн хэрэг үүсгэсэн гэдэг мэдээллийг шүүхээс өгч байв.

Хаврын чуулганаар Ерөнхийлөгчийн хоригийг хүлээн авлаа

Хууль зүйн Байнгын хороо 2023 оны 3-р сарын 15-ны өдөрхуралдаж Цахим хөгжил, харилцаа холбооны сайд Н.Учралын өргөн барьж батлуулсан Олон нийтийн сүлжээнд хүний эрхийг хамгаалах тухай хуульд тавьсан Ерөнхийлөгчийн хоригийг хэлэлцлээ. Иймд Хууль зүйн байнгын хорооны гишүүдийн 100 хувийн саналаар Ерөнхийлөгчийн хоригийг хүлээн авав.

Тодруулбал, Олон нийтийн сүлжээнд хүний эрхийг хамгаалах тухай хуулийн төслийг УИХ-ын гишүүн Н.Учрал нэгдүгээр сарын 18-ны өдөр УИХ-ын даргад өргөн мэдүүлж, хоёр хоногийн дараа намрын чуулган хаахтай зэрэгцэн УИХ баталсан нь олон нийтийн шүүмжлэлийг нэлээдгүй хүргэсэн. Тэгвэл УИХ-аар батлагдсан бусад хуулийн хамтаар дээрх хуулийг нэгдүгээр сарын 26-ны өдөр Ерөнхийлөгчийн Тамгын газарт хүргүүлсэн юм. Уг хуулийг УИХ-д өргөн мэдүүлж, батлагдах хүртэл процессын алдаа гаргасан гэж үзсэн. Ингэсгнээр Ерөнхийлөгч бүрэн эрхийнхээ хүрээнд УИХ-ын баталсан хуулиудтай танилцсанаар шаардлагатай гэж үзвэл ажлын тав хоногт багтан хуульд бүхэлд нь эсвэл хэсэгчлэн хориг тавих эрхтэй. Гэтэл дээрх хуулийг Ерөнхийлөгчийн тамгын газарт хүргүүлсэн хугацаа нь Ерөнхийлөгчийн хориг тавих бүрэн эрхэд заасан хугацаанд халдсан орон зайг үүсгэсэн хэмээн мэдээлж байсан билээ.

Тиймээс Монгол Улсын Ерөнхийлөгч бүрэн эрхийнхээ хүрээнд Улсын Их Хурлын баталсан дээрх хуульд бvхэлд нь хориг тавьсан бол эхлээд Хууль зүйн байнгын хороогоор уг хуулийг хэлэлцэхээр болсон. Хууль зүйн байнгын хорооны санал дүнэлтийг үндэслэн УИХ-ын хаврын ээлжит чуулганаар Ерөнхийлөгчийн тавьсан хоригийг хэлэлцэхээр боллоо. Хэрвээ чуулганд оролцсон нийт гишvvний гуравны хоёр нь Ерөнхийлөгчийн хоригийг хvлээж аваагүй тохиолдолд уг хууль, шийдвэр хvчин төгөлдөр хэвээр vлдэх юм.

Ш.Батхүүд 9 жилийн хорих ял оноож, Г.Алтанг цагаатгав

Шүүхээс талийгаач Г.Алтан болон Э.Сүрэн нарт холбогдох хэргийг хэрэгсэхгүй болгон цагаатгажээ. Харин шүүгдэгч Ш.Батхүүгийн эдлэх ялыг есөн жилийн хорих ялаар тогтоож, шүүгдэгч Ч.Ганзоригт холбогдох торгох ялыг хэвээр үлдээж шийдвэрлэсэн байна.

Өмнөд Африкийн "Стандарт" банкнаас их хэмжээний зээл авахдаа "Эрдэнэт"-ийг барьцаанд тавьсан Ш.Батхүүгийн өрийг үйлдвэрийн Нөөцийн сангаас гаргуулж, 40 сая ам.долларыгтөлсөн. “Жаст”-ын Ш.Батхүү 2013 оноос өмнө өөрийнхөө хөрөнгийг нааш, цааш нь шилжүүлсэн байдаг. Тэрбээр Дийлэнхийг нь бэлэглэлийн гэрээгээр зарсан бөгөөд зарим хөрөнгийг нь “Хадгаламж” “Зоос” зэрэг банкны өрөнд хурааж авчээ. “Жаст”-ын Ш.Батхүүгийн хөрөнгөөс 40 сая ам.долларыгтөлөх боломж бүрэн бий гэдгийг ч улс төр, эдийн засгийн хүрээнийхэн хэлдэг.

Тэрбээр зээл авах үедээ "Олон овоот", Хадгаламжийн банк, Жаст группын хувьцааг эзэмшдэг байсан. Тэрбээр “Жаст ойл” компаниа “Магнай трейд”-д, “Олон овоот”-оо Г.Алтанд, “Жаст агро”-г компаниг татан буулгаж, “Хадгаламж” банкиа Төрийн банкинд нэгтгэсэнээ 2013 онд сэтгүүлчдэд мэдээлж байсан билээ.

Т.Аюурсайханыг сайдаас чөлөөлөх захирамж гаргажээ

Нүүрсний хулгайн хэрэгт нэр холбогдож, Авлигатай тэмцэх газарт шалгуулж буй УИХ-ын гишүүн, Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын сайд Т.Аюурсайханыг чөлөөлөх захирамжийг Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ гаргажээ. Ерөнхий сайдын захирамж гарснаар Т.Аюурсайхан нь сайдын албанаас чөлөөлөгдөж буй юм.

УИХ-ын намрын чуулган завсарласан байхад буюу өнгөрсөн нэгдүгээр сарын сүүлээр УИХ-ын гишүүн Т.Аюурсайхан нь сайдын болон УИХ-ын гишүүний бүрэн эрхээсээ чөлөөлөгдөх хүсэлтийг гаргасан. Энэ асуудлыг Ерөнхий сайд болон Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газрын дарга нар хаврын чуулган эхэлсэн даруйд хэлэлцэн шийдвэрлэнэ гэж мэдэгдэж байсан. Ийнхүү УИХ-ын хаврын чуулганы нээлттэй зэрэгцэн Засгийн газрын нэг сайд чөлөөлөгдөж байгаа юм. Иймээс МАН дотор Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын сайд хэн болох вэ гэдэг марафон энэ өдрүүдэд өрнөх нь тодорхой болоод байна.

Авлигатай тэмцэх газар мэдээлэл хийх үеэрээ нүүрсний хэрэгт холбогдуулан УИХ-ын гишүүн Т.Аюурсайхан, Н.Наранбаатар, Д.Бат-Эрдэнэ нарын бүрэн эрхийг түдгэлзүүлэх хүсэлтийг Улсын ерөнхий прокурорт гаргана гэдгээ мэдэгдсэн. Гэхдээ УИХ дахь МАН-ын бүлэг Т.Аюурсайхан, Ж.Мөнхбат нарын бүрэн эрхийг түдгэлзүүлэн шалгах хүсэлт Ерөнхий прокуророос ирэхээс урьтаад өөрсдийнх нь УИХ-ын гишүүнээс чөлөөлөгдөх хүсэлтийг хэлэлцэн, шийдвэрлэх чиглэлтэй байгаа юм байна.

Том оврын автомашины жолооч зоогийн газар мөргөж, гурван хүн амиа алджээ

Баян-Өлгий аймгийн, Өлгий сумын "Гурван замын уулзвар" гэдэг газарт том оврын ачааны автомашин осолдож, хүний амь нас эрсэдсэн осол энэ сарын 13-ны өдөр болжээ. Тодруулбал, Улаанбаатар хотоос Баян-Өлгий аймгийн Өлгийн сумын чиглэлд “Ултрановис” загварын 40 тонн чингэлэг тээвэрлэж явсан том оврын ачааны автомашины жолооч“Дэлүүн” зоогийн газрыг мөргөжээ. Улмаар тухайн барилга нурж, зоогийн газарт ажиллаж байсан тус аймгийн харьяат иргэн 24-40 насны гурван хүн нас барсан байна. Тухайн жолооч ч нь автомашины бүхээгт хавчуулагдсан байсныг эсэн мэнд гаргаж, тус аймгийн нэгдсэн эмнэлэгт хүлээлгэн өгсөн бол, осол хэргийг тус аймгийн ЦЕГ-аас хянан шалгалтын ажиллагаа үргэлжилж байна.

BOLOD ДОЛОО ХОНОГИЙН ТОЙМ: Дэлхийд эхний 4-т эрэмбэлэгдэх гүний уурхайн олборлолт эхэлсэн түүхэн өдөр тохиож, хаврын чуулган нээлтээ хийсэн ДОЛООН ХОНОГ
Tweet
Bolod.mn