Москвагийн Театр урлагийн дээд сургуулийг балетчны мэргэжлээр төгсөж тэндээ мэргэжлээрээ ажиллаж, амьдарч байсан Ц.Элбэгжаргал гэж залуу бусдын гарт зэрлэгээр хөнөөгджээ. Харамсмаар нь түүнийг ар гэрийнхэн нь мэдэлгүй удсан байх юм. Сураг тасраад удахаар нь Монгол дахь ар гэрийнхэн нь уйгагүй сураг ажиг тавьж байж амь насаа алдсаныг нь, түүгээр ч барахгүй түүнийг хөнөөсөн хүнийг Оросын хуулийнхан баривчилж шүүгээд бүх зүйл дуусчихсан хойно нь мэджээ. Орон гэргүй тэнүүлчин бус тодорхой тунгалаг нэгэн иргэн нь бусдад хөнөөгдөөд байхад ОХУ дахь Монголын Элчин сайдын яам, консулын газар юу хийж байсан байхав. Талийгаачийн хавтаст хэрэгт гадаад, дотоод хоёр паспорт нь хавсраастай байсан байх юм. Оросын хүчний байгууллага дампуу байж болно. Гэхдээ ямар ч тохиолдолд баримт бичгийн бүрдүүлэлттэй, Монгол Улсын иргэн гэдэг нь тодорхой түүний мэдээллийг манай улсын Элчин сайдын яаманд хүргүүлсэн нь тодорхой. Гэтэл манай Элчингийнхэн үл тоожээ. Эрүүгийн нөхцөл байдал хүнд Орост манай улсын иргэдтэй холбоотой энэ байтугай хүн амины хэрэг гарч байдаг шүү дээ, алийг нь гэхэв гэсэн яриа гаргасан байгаа юм. Эх оронтой, эжий аавтай монгол залуугийн эмгэнэлт хувь заяаны тухай, чухам юу болж өнгөрсөн талаар талийгаачийн төрсөн эгч Ц.Элбэгзаяа ийн ярьж байна.

-Та эхлээд талийгаач дүүгийнхээ амьд сэрүүн байх үеийн тухай товчхон ярьж өгөхгүй юу?

-Миний дүү Цэрэндоржийн Элбэгжаргал манай отгон нь байсан юм. 1989 онд арван жилийн сургууль дүүргээд тухай үеийн Соёлын сургуульд суралцаж бүжигчний мэргэжил эзэмшсэн байлаа. Ингээд мэргэжлээрээ хоёр жил орчим ажилласны дараа Москвагийн Театр урлагийн дээд сургуулийн балетчны ангид элсэн суралцахаар Оросыг зорьж байсан юм. Сургуулиа амжилттай дүүргээд балетын мэргэжлээрээ Орост нэлээн хэдэн жил бүжиглэсэн. Авьяастай, мэргэжилдээ үнэнч, тэндээ үнэлэгдсэн балетчин байсан юм. Өнгөрөхөөсөө өмнөхөн амьдралын шаардлагаар мэргэжлийн ажлаа түр орхиод найзуудтайгаа хамт шүр сувдны бизнес эрхэлж эхэлсэн юм.

-Орост хэдэн оноос хойш ажиллаж амьдрах болсон юм бэ?

-Үндсэндээ 1992 онд суралцахаар явсан хүүхэд шүү дээ. Тэрнээс хойш амь насаа алдахын урьд жил хүртэл Монголдоо байнга ирж очиж байсан юм. Тэгээд хамгийн сүүлд 2002 онд цагаан сараар ирж ээж дээрээ очиж золгоод буцсан. Москвад очоод “Сайн явж ирлээ” гэдгээ бидэн рүү утсаар ярьж хэлсэн.

-Тэгээд хэдий үеэс эхлэн сураг тасарсан юм бэ?

-Тэгж ярьснаасаа хойш сураггүй болсон. Утас нь холбогдохоо байсан. Сүүлдээ бүр бид нар шуудангийн хайрцгаар нь байнга захидал явуулсан. Ямар ч сураггүй. Манай гэр бүлийнхэн бүгдээрээ хөдөө орон нутагт амьдардаг. Тийм болохоор бидэнд шууд ОХУ руу явах ч юм уу, элдэв танил талаараа дамжуулан сураг тавих боломж хомс байсан. Өөрсдийн хэмжээнд Орос руу явсан хүмүүсээр сураглуулах, саяын хэлснээр шуудангийн хайрцгаар нь зогсоо зайгүй захидал илгээх гэхчилэн. Сүүлдээ аргаа бараад Гадаад харилцааны яаманд хандах болсон. Ээжийгээ дагуулан хотод ирж энэ яамны хаалгаар их эргэлдсэн. Дүүгийн минь сургийг гаргаж өгнө үү гэсэн хүсэлт бүхий бичиг, захидлыг тус яамны сайдын нэр дээр олон явуулсан.

-Москвад бол монголчууд олноор ирж очиж байгаа. Тэдэнд хаягийг нь өгөөд явуулахад сургийг нь дор нь гаргамаар юм аа?

-Бид сүүлд мэдэх нь ээ дүү минь Москвагаас 1100 км-ийн зайтай Самара гэж хотод очсон юм билээ. Тэндээ бизнесээ үргэлжлүүлэн амьдарч эхэлсэн юм байна лээ.

-2002 оноос хойш сураг тасарсан гэхээр амь үрэгдсэнээс нь хойш ямар их цаг хугацаа өнгөрсөн юм бэ. Гадаад харилцааны яам, Орос дахь Монголын Элчин сайдын яам юу ч хийгээгүй хэрэг үү?

-Үнэхээр их хугацаа алдсан. Бид юу ч хийж чадаагүйдээ үнэхээр харамсах юм. Нөгөө талдаа болохоор манай гэр бүлийнхний өөрсдийгөө тайвшруулж байсан нэг зүйл нь дүү минь өндөр боловсролтой, ёс зүйтэй, элдэв муу зуршилгүй, архи тамхи огт хэрэглэж байгаагүй, амьдралын төлөө зүтгэлтэй, гоё төлөвшсөн залуу байсан учраас дүүдээ итгэж байсан юм. Хааяа бас тодорхой хугацаанд сураггүй явдаг үе байсан. Түүнийг нь хэлэхээр “Намайг сураг жаахан алсарвал сайн явж байна гэж бодоорой” гэдэг байсан. Тийм тийм зүйл нь санаанд эргэлдэж өдөр өдрөөр хүлээсээр байтал цаг хугацаа явчихдаг юм байна л даа. Бас нийгэмд зар өгөөд сургийг нь гаргаж өгнө үү хэмээн гадаад дотоодод хандъя гэж гэр бүлийн хүрээнд ярилцахад том ах минь эрс дургүйцэж “Гараад л ирнэ. Нэр төрд нь муухай” гэж байсан юм. Үүндээ ах маань үнэхээр харамсаж байгаа. Гадаад харилцааны яамны тухайд 2009 оны зургадугаар сараас хөдөлсөн. Ээж бид хоёр маш дэлгэрэнгүй том захидлыг Гадаад харилцааны сайдын гарт хичээнгүйлэн өгсөн юм. Бас л муу ээжийгээ дагуулан хотод ирж тус яамны хаалгыг өдөр шөнөгүй сахиж байж. Дүүгийнхээ Орос дахь хаягийг бид маш зөв өгсөн. Ингээд өргөдөл өгснөөс дөрвөн сарын дараа сургийг нь гаргаж өглөө. Гэтэл дүү минь аль эрт 2002 онд хүний гарт хөнөөгдсөн байсан. Шүүх хурал нь болоод хэрэг нь хаагдсан байна гэж байгаа юм даа.

-Ямар этгээд дүүгийн чинь аминд халдсаныг мэдсэн үү?

-Бидэнд мэдээлэл ирсэн Феодор гэж эрүүгийн хэрэгтэн хутгаар дүүгийн минь аминд халдсан юм байна лээ. Би үнэндээ тодорхой хэлж ярьж зүрхлэхгүй байна л даа. Маш зэрлэгээр хөнөөсөн юм билээ.

-Танил нь байсан юм болов уу. Гэрт нь орсон байхыг бодоход?

-Танил байгаагүй гэж сонссон. Урьдчилан судалсан байсан гэж сонссон. Түлхүүр тааруулж араас нь орсон юм уу даа. Хөнөөчихөөд гаднаас нь түгжээд явсан байсан гэсэн. Хөршүүд нь дүүтэй минь их сайн харилцаатай байжээ. Зун байсан болохоор удаад ирэхээр үнэр танар гарсан уу нэлээн олон хоногийн дараа хөршүүд нь мэдэж цагдаад мэдэгдсэн байна. Эх оронтой, эжий аавтай, буцах хаягтай Монгол Улсын иргэн шүү дээ. Тэгэхэд арай дэндүү муухай… бид үнэхээр гол харлаж байгаа. ОХУ дахь Элчин сайдын яаманд мэдэгдсэн л байж таарна. Тэгэхэд ийм олон жил дарсан л байгаа байхгүй юу. Бид сургийг нь гаргах гэж ямар их хичээсэн гээч. Ямар ч байсан, хожуу ч гэсэн бид сургийг нь гаргалаа. Амь үрэгджээ гэх тамга тэмдэгтэй албан бичгийг нь хүлээж авлаа. Итгэхээс өөр арга алга.

-Ямар зорилгоор хөнөөсөн тухай мэдээлэл та бүхэнд байгаа юу?

-Шунахайн зорилгоор хөнөөжээ гэсэн бичиг сүүлд ирсэн. Гэрт нь байсан мөнгө төгрөг, эд хөрөнгийг нь хэд хэдэн цүнхэнд хийгээд аваад гарсан байна лээ.

-Алуурчин ямар ял авсан тухай мэдээлэл авсан уу?

-12 жилийн ял авсан мэдээлэл авсан. Одоо бараг шоронгоос гарсан байх хугацаа өнгөрч дээ.

-Талийгаачийн эд хөрөнгө, байр сав, эдэлж хэрэглэж байсан зүйлс, тэр бүү хэл нөхөн олговор гээд олон зүйл бий. Тэр бүхнийг яаж шийдсэн бол?

-Тэр бүхэн хаачсаныг бүү мэд. Дүү минь басчиг ашиг орлоготой бизнес эрхэлж өөрийн байр савтай хүртэл болчихсон байсан хүн шүү дээ. Тэр бүхнийг яасан тухай ямар ч мэдээлэл байхгүй. Хаана оршуулсан тухай там тум мэдээлэл байгаа. Үнэнийг хэлэхэд бид Орос руу явмаар байна. Монгол хүн байна дүүгийнхээ шарил дээр очиж ядаж буян үйлдмээр байна. Ээждээ дүүгийнхээ хөлстэй цамцыг ч болтугай авчирч өгмөөр байна шүү дээ.

-2009 он гэхээр долоон жилийн дараа дүүгийнхээ сургийг гаргасан байх юм. Энэ хооронд Гадаад харилцааны яам, ОХУ дахь Элчин сайдын яамнаас дүүг чинь бусдын гарт амь эрсдсэн асуудлаар ямар нэгэн мэдээлэл та бүхэнд огт ирээгүй гэж үү?

-Бидэнд ямар ч мэдээлэл ирж байгаагүй. Уг нь бол хавтаст хэрэгт нь дүүгийн маань гадаад, дотоод паспортоос эхлээд Монгол Улсын иргэнийг нь батлах олон баримт хавсраастай байна гэсэн. Ямар ч бичиг баримтгүй хэрмэл тэнэмэл нэгэн байсан биш. Тодорхой баримт бичигтэй иргэнийг тухайн улсынх нь Элчин сайдын яам, консулын газарт нь мэдэгдсэн нь тодорхой шүү дээ. Ямар алс хол Чилид очоод хөнөөгдсөн хүн биш шүү дээ.

-Та бүхний зүгээс эх орны чинь тодорхой нэг иргэн хүний нутагт бусдын гарт хөнөөгдчихөөд байхад яагаад ар гэрт нь мэдэгдээгүй юм бэ гэж Гадаад харилцааны сайдад асуулга тавьсан уу?

-Тавихаар барах уу, Гадаад харилцааны сайд, ХЗДХ-ийн сайдуудын нэр дээр арван хуудас материал явуулсан. Түүн дотор дүүг минь ямар шалтгаанаар хөнөөсөн, энэ олон жил яагаад нуун дарагдуулав, эд хөрөнгө нь хаана байна гэхчилэн арван хуудас материал өгсөн. Дээр нь манай гэр бүлийн зүгээс ОХУ-д очих олон шалтгаан байна, туслалцаа үзүүлнэ үү гэж хүртэл хүсэлт тавьсан байгаа.

-Сайдуудын зүгээс ямар хариулт өгсөн бэ?

-Сайдуудын зүгээс “Хүсэлт нь тодорхой юм байна” арга хэмжээ ав гэсэн үүргийг доорхи ажилтнууддаа өгсөн байна лээ. Гэвч бүтэн жилийн нүүр үзэх хугацаанд өнөөдөр хүртэл харагдаж байгаа үр дүн алга. Тийм болохоор сайдуудтай биеэр уулзах хүсэлт тавьсан. Гэвч хүлээж авахгүй юм. Уг нь сайдуудтай уулзвал учир байдлаа илүү сайн ойлгуулж болох юм даа гэж бодох юм. Үнэндээ хөдөө орон нутгийн бидэнд хэцүү байна шүү дээ. Тийм сайхан дүүгээ хүний нутагт бусдын гарт алчихаад олон жилийн дараа арай гэж мэдэж авлаа. Хэн ч гэсэн шарилыг нь ч болтугай очиж харъя гэж бодно биз дээ. Үүнийг монголчууд минь ойлгож байгаа байх. Би түрүүнд хэлсэн очлоо гэхэд өмсөж байсан хөлстэй цамц нь ч болтугай олдох байх гэж. Гэвч Орос руу явлаа гэхэд өртөг зардал өндөр юм. Зовлон их байна даа. Бас нэг зүйлд гол минь их горойх юм.

-Юунд?

-ОХУ-д хууль ёсоор амьдарч байсан Монгол Улсын иргэн Цэрэндоржийн Элбэгжаргал гэж товын тодорхой шүүх хурал хийж нэр ус, хаягтай нь дурдсан байтал яагаад Москвад суугаа Монголын Элчин сайдын яам гэж бүхэл бүтэн байгууллага улсаа төлөөлөн ажиллаж байж “Манай улсын иргэн тэр ингэжээ” гээд ар гэрт нь мэдэгдчихэд бид “Монголын Элчин сайдын яам үүрэгт ажлаа хийжээ” гэж үзчихэж байгаа байхгүй юу. Гэтэл тэгсэнгүй. Үүнд нь үнэхээр гомдолтой байгаа. Бид өөрсдөө хөөцөлдөж, эрэн сурвалжлуулсны эцэст долоон жилийн дараа арай гэж олж мэдлээ. Ингэж болохгүй биз дээ. Эцэст нь хэлэхэд ард түмэн минь хилийн цаана ажиллаж амьдарч буй хэн нэгэн чинь сураг чимээ жаахан алсарвал хурдан чимээ анир тавьж байгаарай. Манай гэр бүлд тохиолдсон шиг уй гашуу бүү давтагдаасай гэж хүсэх байна. Монгол хүний үнэ цэн ийм л болсон байна шүү дээ.

"Шударга мн"

Орост зэрлэгээр хөнөөгдсөн монголын балетчин залуугийн хэрэг яасан бэ?
Tweet
Bolod.mn

Сэтгэгдэл (9)

Уншигчдын оруулсан сэтгэгдлийн талаар манай сайт хариуцлага хvлээхгvй болохыг анхаарна уу.
Үгийн санд шүүлтүүр хийсэн болно

Зочин
уанаа наадах чин гэр булууд н ч гэсэн унэндээ утга алгаа.2002-2009 он хуртэл бухэл бутэн 7 жил ур хуухдинхээ араас асуухгуй 7 жилийн дараагаас хайгаад бхдаа яхав дээарай л бишээ сонин л юм

2012-11-07 | 20:13:11 | 202.9.47.133 |

Зочин
муухай юм болжээ

2012-10-28 | 15:19:59 | 202.72.243.229 |

Зочин
ямар харамсалтай юм бэ. Монголын минь нэг иргэн бусдын гарт амиа алдсан байна шүү дээ.Тэр гадаад явдлын яам ар гэрийн хүмүүсийг нь ямар их явуулсан юм. Ажлаа мэддэггүй иргэнийхээ төлөө юу ч хийгээгүй төрийн албан хаагчид нь хаана явна вэ хариуцлага тооцох хэрэгтэй .Элчин сайдын яам, гадаад явдлын яам наад хүмүүстэй яаралтай тусалж арга хэмжээ авах хэрэгтэй. Хүний эх,ах ,эгч нар нь дүүгийнхээ нутаглуулсан газарт очоод ирэх нь та нарт тийм хэцүү байгаа юм уу Гадаад явдлын яам,Оросд суугаа элчин сайдаа

2011-04-05 | 14:18:24 | 124.158.91.5 |

Зочин
орос шиг найдваргүй, хөгийн улс байхгүй шүү. новшийн орос удахгүй мөхөөсөй

2011-04-05 | 12:48:25 | 122.201.19.3 |

Зочин
ккккк. тийм бна яг санжийн баярийн үед юм бна муу сда ажилаа хийхгүй юу хийж явсан бнааа

2011-04-05 | 11:33:40 | 182.160.4.29 |

Зочин
элчин гэж газар байх хэрэг байна уу бөөн хунд суртал

2011-04-05 | 09:40:33 | 202.126.91.248 |

Зочин
Ажлаа хийдэггүй, иргэдийнхээ төлөө юу ч хийдэггүй димломатуудыг хугацаанаас нь өмнө ерөнхийлөгч шууд татаж сургамж өгөх хэрэгтэй шүү дээ

2011-04-05 | 08:58:08 | 202.131.234.18 |

Зочин
Харамсалтай юм болж. Яг С.Баярийг байхад болсон бна. Баярийн балаг дуусахгуй ни ээ ................

2011-04-05 | 08:55:48 | 202.179.19.83 |

Зочин
Оросын элчин консулынхан чинь эх орон, иргэн хүний төлөө бус өөрсдийнхөө амьжаргаагаа төрийн мөнгөөр дээшлүүлэхийн төлөө арын хаалгаар явдаг юм шиг байна лээ. Миний дүү алуурчны гарт зэрлэгээр алагдсан байхад согтуу консул, хэнэггүй ажилтнуудтайгаа өөрсдийгөө хамгаалаад л, бараг өөрөө буруу учруус үхсэн гэх нь холгүй юм яриад сууж байсан. Ер нь энэ элчин, консулынх нь улсын нэр төр гэж бодно гэж байдаг юм уу. Хил дамнасан хориотой наймаа хийж шоронд орно. эргэж ирээд гавъяа байгуулсан мэт ажил төрөлдөө орно. бүр дэвшинэ. ёстой утгаггүй. Та бүхэн тэднээс нэг их шударга юм горьдоод нэмэргүй

2011-04-05 | 08:42:35 | 202.72.243.130 |

Мэдээ
Гадаад мэдээ
Видео