Хүн төрөлхтний төлөөх агуу үйлсэд амьдралаа амь насаа ямарч эргэлзээгүйгээр зориулна. Рыцарийн үндсэн зорилго нь энэ. Тэд үхлийн өөдөөс нүд чавчихгүй инээмсэглэн тосч угтана. Эгэл жирийн хүмүүс тэднийг галзуу солиотон, үл биелэх үзлийн төлөө явагч (аван- тюрист) хэмээн хүлээж авдаг. Европ хамгийн агуу мундаг хүндээ "рыцарь" цол олгодог үе байсан. Ганц жишээ дурдъя. Суут эрдэмтэн Исаак Ньютоны шинжпэх ухаанд гаргасан нээлт нь бурхан байдгийг үгүйсгэж, библийн сурталд харшлахаар байв. Түүнийг католиг шашны шүүхийн шийтгэл илэрхий хүлээж байлаа. Ийм эгзэгтэй үед Английн хатан хаан II Аннагийн зарлигаар Исаак Ньютонд "Ры- царь" цол олгон төрийн хамгаа лал дор оруулжээ. Үүнийхээ хариуд англи орон шинжлэх ухааны өгөөжийг хамгийн их хүртэж аж үйлдвэрийн хувьсга лыг эхлүүлсэн.

XX зууны монголчууд бид Европын сүүлчийн рыцарь Барон Унгерний ачийг бачаар хариулж гутаан доромжилсон нүгэлтэй. Энэ буруу үзлээ одоо засмаар байна.

Шүүх мэдээ

1921 оны есдүгээр сарын 15- ны өдөр Новониколаевск хотын "Сосновка" театрын их танхимд олон нийтийн өмнө шүүж, Барон Унгернд давж заалдах эрхгүй гэсэн цаазын тогтоолыг уншиж сонсгоод дараа өдөр нь буудан хороосон гэж Сибирийн хувьс галт цэргийн шүүх Москвагийн большевик удирдлагадаа бичгээр мэдээлсэн байдаг. Зөвлөлт засгийг эсэргүүцэгчдийг газар дээр нь өчиггүй цаазлах тогтоо лыг 1920 оны нэгдүгээр сарын 17- ны өдөр Бүх холбоотын төвийн гүйцэтгэх хороо, Ардын комиссаруудын зөвлөл хүчингүй болго жээ. Нэг жил найман сарын өмнө гарсан энэ өршөөлийн тогтоол Барон Унгернд үйлчлэх ёсгүй байлаа. В.И.Ленин Унгернийг амьд үлдээж болохгүй, нэн яаралтай зүйл дуусга гэсэн тушаалд мутарласныг "Цагаант- ны музей"-н захирал, унгерн судлаач, доктор Е.А.Белов судалгааны бүтээлдээ гаргажээ.

Ноцтой мэдээ

1924 онд Нийслэл Хүрээнд гарч байсан "Монголын мэдээ" (Вестник Монголий) сонинд улаантны нэгэн даргын дуртгал гарчээ. Тэнд бичсэнээр бол Барон Унгерн биш түүнтэй төстэй хүнийг "торон"-д суулгаад Дээд үд, Эрхүүгээр авч явсан байна. Тухайн цагийн уур амьсгал энэ мэдээг "үнэн" гэж хүлээн авах ямарч чадамжгүй, боломжгүй үе байж. Харин ч эсрэгээрээ шал худал, үндэслэлгүй цуурхал гэх үзэл давамгайлж байв. Унгер- нийг шүүсэн шүүх хурлын бай- цаалтын материалыг Зөвлөлт Орос Улсын "Улаан сонин" / Красная газета/ -д хэвлэн гарга- жээ. ОХУ-ын түүхч, унгерн суд- лаач С.Л.Кузмин "Барон Унгерн в документах и мемуарах" но- мондоо энэ сонины хамгийн чухлыг нь олж хэсэглэн гарга жээ. Тэнд:

-Та хэн бэ?

-Дэслэгч генерал Барон Ун- герн фон Штернберг.

-Хэдэн настай вэ?

-Гучин ес.

-Та яагаад олзлогдов.

-Миний офицерууд намайг барьж өгсөн

Байцаалтын протоколд Ун-герн өөрийгөө 39 настай гэснийг та анзаарав уу. 1921 онд Барон Унгөрн фон Штернберг 34 настай, атаман Семёнов 30 настай тэв хэлзэж байсан. Хэрэвзээ 39 нас хүртлээ амьд байсан бол бараг 1926 он хүрсэн байх нь. Энэ боломжтой юу. Бүрэн боломжтой. Ийм ажлыг еврей комиссаруудын сүлжээ зохион байгуулж чадна. Тэдэнд тийм хэрэгцээ байсан. Шалтгааныг арын дэд гарчигт өгүүлсү. Мөн Унгерн өөрийг нь миний офицерууд намайг барьж өгсөн гэж "орос цэрэг"-ийг хэлээд байгаа юм. Эндээс Барон Унгернийг боль шевикуудад барьж өгсөн гутамшгийг монголчуудад үүрүүлэх "нууц хуйвалдаан" улаан, цагаан орос цэргийн хооронд хийгдсэн байж магадгүй гэж бодогдлоо. Азийн морин девизийн хамгийн муу хангамжийг орос цэргүүд эдэлдэг байж. Орос офицерууд гэнэт бөөн бөөнөөрөө оргож зугтаагаад морин девизийг зад ралд (разложение) оруулах аюулыг байнга дэгдээх болжээ. Орос эх орныхоо төлөө амиа өгөөгүй байж сөнөж мөхөж байгаа Халх Монгол гэдэг колони орны төлөө үхэх эрсдэлтэй тулалдаанд орох нь харамсалтай . байсан биз. Орос хүн аймхай хулчгартаа зугтаад байсан юм биш. Тэднийг ойлгож байна. Монархизм гэдэг дэлхийн хэм- жээний асуудал шийдэх гэсэн Барон Унгерний бодлого, эх оронтойгоо л үлдвэл хамаагүй гэсэн эгэл жирийн орос цэргийн мөрөөдөл хоорондоо зөрчилдөх нь мэдээж юм. Цагаан орос бол жинхэнэ оросууд байсан юм. Тэд эх оронгүй болохын гутам шигт зовлонг биеэрээ туулсан хүмүүс.

2000 оны эхээр Барон жанжны үхлийн талаар бичсэн сенсаац тай мэдээллийг интернэтийн холбогдох сайтаас татаж билээ. Оросын унгерн судлаачид хоо рондоо электрон шуудангаар мэдээлэл дамжуулж байсныг олж үзэх завшаан тохиожээ. Тэнд оросоор ингэж бичсэн байна.

Когда —то в 80-х была отличная статья в Науке и религий об унгерне и его смерти. Там даже была фотография его заспир- тованной головы, которую Чой- балсан в Москву прислал.

Орос текстыг монгол хэлээр үгчлэн хөрвүүлж үзүүлье.

80-иад оны үед "Шинжлэх ухаан ба шашин"-д Унгерний үхпийн тухай маш сайн өгүүлэл гарсан. Тэнд спиртэнд сойсон түүний толгойны фото зураг хүртэл байсан. Чойбалсан Москвад илгээсэн гэдэг.Орос эл мэдээллээс харахад Новониколаевскт олон нийтийн өмнө шившиглэн гутааж цаазаар хороогдсон Барон Унгерн үнэ- хээр өөр хүн (хуурамч Дамбий- жаа гэдэг шиг) байж магадгүй болоод явчихлаа. Учир нь Барон Унгерний толгойг Новониколаевскаас Улаанбаатар руу илгээгээгүй байх. Монголд хороосон байж таарах нь. Ингэх хангалттай шалтгаан большевикуудад бай сан. Заримаас нь дурдъя. Унгер ний морин хөтөч А.С.Макеевын дурдатгалд бий.

18-н атан тэмээнд баглаж ачсан алтан гулдмайнуудыг адмерал Колчакийн Засгийн газраас Харбин хот руу илгээснийг Барон жанжин замаас нь барьж аваад ууланд булахыг тушаажээ. Алтыг булсан буриад цэргүүд газар дээрээ буудуулж харин А.С.Макеев ганцаараа амьд үлдсэн азтай адъютант. Зөвхөн энэ алтыг л гэхэд олж авах хэрэгцээ большевикуудад байх ёстой. Барон унгерний тушаалаар агуйд нуусан буу зэвсэг хүртэл алтны үнэ цэнэтэй. Иргэний дайн болж буй улс оронд цаасан мөнгөөр юу ч худалдан авах боломжгүй цаг үе юм шүү. Домогт жанжныг гартаа оруулсан большевикуудад түү нийг эхлээд өөрсдийнхөө талд урвуулан авахыг оролдох дараа нь хэрэгтэй мэдээллээ гаргуулж авах хэрэгцээ байсныг ойлгох хэрэгтэй. Энд цаг хугацаа шаар дагдана. Барон Унгерн тэдний санасан бодсоноор болдог "жижиг гар" огт биш.

БОГДЫН мэдээ Большөвикууд Барон Унгер- нийг цаазлан хороосон тухай мэдээг Монголд ирүүлмэгч Жиб- зундамба хутагт Монголын бүх хүрээ хийд долоо хоногийн турш өдөр шөнөгүй хойтохыг нь унши- хийг лүндгэнэсэн "Богдын мэдээг" орон даяар түгээжээ. Дэлхийн сүүлчийн рыцарийн төлөө бидний хийсэн сайн үйл нь ердөө л энэ юм.

Хүн төрөлхтний түүхийн агуу

баатар эрийг бид XX зууний турш хараар будаж ирсэн. Одоо больё. Нас нэмэхгүй зүйлээр буяндаа сэв оруулаад хэрэггүй. XXI зууны монгол үндэстэн манкурт хэвээрээ байгаа юу. Соёлт ертөнц үүнийг анхаа- ралтай ажиглан харж байна.

ЭЦЭСТ НЬ Р.S

Роланд Страссерийн "The Mongolian Horde" номонд Барон Унгерн хөх дээлтэйгээ шоронгийн хашаан дотор буудуулсан гэж бичжээ. Азийн морин девиз улаан оростой тулалдахаар Нийслэл Хүрээнээс гарч явах- даа хөх дээлээр ижилссэн тухай мэдээ бий.

Улаан партизан Иван Григо- рьевич Демко (1900-1981)-гийн дурдатгалд үүнийг нотолсон баримт байна. Улаантан, цагаантны бүрэлдэхүүнд байсан монгол цэргүүд хөх даалимбан дээлтэй харин хас тэмдгийн өнгөөрөө хоорондоо ялгардаг байсан гэжээ. Ар нуруундаа шар өнгийн хас тэмдэгтэй нь цагаантны монгол, улаан өнгийн хас тэмдэг тэй нь улаантан монгол гэж шууд танигддаг байж. Оросын Холбооны Улсын түүхч, унгерн судлаач Л.А.Юзефовичийн "Самодержец пустыни" номонд Монголын газар нутаг дээр өрнөсөн тулалдаанд улаантан, цагаантнууд хас тэм дэгтэй туг бариад хоорондоо байлдаад байгаа тухай өгүүлдэг Цагаантнууд хас тэмдэгтэй туг бариад тулалдаад байгаа нь Барон жанжны суртаал номлолтой холбоотой. Чингэсийн монго лыг байгуулах гэж тэр. Харин улаан оросууд Монголд орж ирмэгцээ хасыг мандуулж давхи- саны учрыг эрж хайлаа. Энэ тухай дараагийн нийтлэлд гарна.

Дээр өгүүлсэн хөх дээлтэйгээ Новониколаевскт буу дуулсан Барон унгерн "хуурамч" нь байсан бололтой. Большевикууд ийм жүжиг тавьж үнэхээр чадна. Унгерний үхлийн талаарх архивын баримт удахгүй дэлгэг дэж үнэн мөнийг өгүүлэх биз ээ.

Хасзүйч, унгерн судлаач М.ЭНХПҮРЭВ

Барон Унгерний Үхлийн нууц
Tweet
Bolod.mn

Сэтгэгдэл (2)

Уншигчдын оруулсан сэтгэгдлийн талаар манай сайт хариуцлага хvлээхгvй болохыг анхаарна уу.
Үгийн санд шүүлтүүр хийсэн болно

Зочин
Унгерны монголд явуулсан үйл ажил********анд дүн яагаад тавьж чадахгүй байна?Ухаан дутуу юу Жинхэнэ бодит дүн нь-Унгерн монголыг ********ын цэргийн дарангуйллаас чөлөөлж дараа нь Зөвлөлт Орос улсын х********амж ба хамга********танд оруулж өгөөд ,ц********даа таатай нөхцөлд Монголыг олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдсөн тусгаар тогтносон улс болох боломж өгсөн.буюу 1921 онд монголыг үндэсний эрх чөлөө,тусгаар тогтнол ба төр өө сэргээхэд шийдвэрлэх үүрэг гүйцэтгэсэн.Унгерн байгаагүй байсан бол одоогийн Монгол улс гэж байхгүй.Унгернд монголыг чөлөөлөхөөс өөр гарц эсвэл хувилбарууд байсан уу?мэдээж байсан,наад зах нь Манжуур луу ухарч атаман Семёновтой нийлэх.Монголчуудын гуйлт нь өөрийн гэсэн төлөвлөгөө ба шинээр үүсэн нөхцөлд байд********д нийцэж байсан болохоос Ар Монголыг чөлөөлж өгсөн.Унгерны бүх амьдр******** нь эхнээсээ дууст******** монголын үндэсний эрх чөлөө,тусгаар тогтнол ба төрийг сэргээхэд хувь заяаны эрхээр зориулагдсан.Төрсөн өдөр 12 сарын 29 нь 1911 оны 12 сарын 29-нд Богд хаан тусгаар тогтнол оо зарласан өдөртэй яг тохирч байгаа.

2018-08-03 | 22:10:18 | 182.160.3.52 |

Зочин
өндөр гэгээн Занабазар хамгийн сүүлд Төв аймгийн Эрдэнэ сумын нутагт улсын нийслэлээ шийрлэн төвхнөж байхад Г********дан хаан дахин цэрэглэж ирж яваа мэдээг сонсоод Г********тай Булнай хавьд хувийн болон улсын эрдэнэсийн санг булаад зугтаж бээжинд амиа тавьсан. Энэ тухай харин хэнч ярихгүй юм.Түүнтэй хамт зугтсан манж эр мөн одоогын зуун модны элсэнд хэсэг ********т нуугаад зугтсан гэдэг. Тэр манжийн хэддэхь үеийнч юмбэдээ нэг самган ирж зуун модонд мөргөлөө гэж 2012 онд байхаа сонинд бичсэнийг л уншсан.

2014-03-27 | 22:52:50 | 202.170.69.76 |