улсын 26 дахь Ерөнхий сайд Сүхбаатарын Батболд. Тэрбээр улс төрд орж ирэх үеэсээ л Сү.Батболд гэдэг хүн чамгүй улстөрч, чадвартай дипломатч гэдгээ харуулж эхэлсэн юм. Өнөөдрийн Засгийн газрын тэргүүн чухам хэн бэ.
С.Батболд 1963 онд Улаанбаатар хотод төржээ. Тэрбээр 1986 онд Москвагийн Олон улсын харилцааны дээд сургууль, 1991 онд Лондонгийн Бизнесийн их сургуулийг тус тус дүүргэсэн Олон улсын эдийн засагч, Дипломатч мэргэжилтэй хүн юм. Түүнчлэн Москвагийн Дипломатын академид Эдийн засгийн ухааны докторын /Ph.D/ зэрэг хамгаалсан, Орос, Англи, Франц хэлтэй Монголын төлөө цохилох зүрхтэй нэгэн билээ.
Монгол улсын 26 дахь Ерөнхий сайд С.Батболдыг улс төрийнхөн төдийгүй Монголчууд, дэлхий дахинаа Монголын улс төрд шинэ агаар, шинэ эрин үеийг эхлүүлсэн хэмээн хүлээн зөвшөөрөх болжээ. Тийм ээ. Тэрбээр хуучин цагийн удирдагч гэдэг үгийг жинхэнэ утгаар нь халж чадсан юм. Түүнийг МАН-ын дарга, Ерөнхий сайдаар томилогдох тэр үест хүмүүс түүнийг хуучин цагийн удирдагчийн нэг хэмээн ойлгож байлаа. Тийм байлгахыг ч хүсч байсан байж болох юм. Гэвч С.Батболд өөр нэгэн байлаа. Тэрбээр өмнөх удирдагч нар шиг хиймэл дүр төрхтэй, хуурамч нэгэн хуулбар байхыг хүсээгүй, тэгж байж болох байв ч үгүй байв. Учир нь түүний дотор аугаа их хүсэл эрмэлзлэл байсан юм.

С.Батболд нам дотор хийгээд монголын нийгэмд шинэ агаар, шинэ уур амьсгал, шинэ эрч хүч, шинэ хөгжлийг авчрахыг хүсэж, түүндээ ч хүрч чадсан нэгэн билээ. Тэрбээр шинэ бүхний эхлэл байхын тулд ямар нэгэн хүч хэрэглэж, ямар нэг хор найруулсангүй. Зөвхөн өөрийн сурсан мэдсэн, аядуу зөөлөн зан чанар, ухаалаг шийдвэрээр бүгдийг бий болгосон юм.
МАН уугуул нэрээ сэргээн, үзэл бодол, чиг хандлагаа шинэчлэн, шинэ цагийн улс төрийн хүчин болоход түүний оруулсан хувь нэмэр асар их бий. МАН-ыг шинэчилж чадвал Монголын улс төрд шинэчлэл хийж чадна гэдгийг С.Батболд олж харж чаджээ. Тийм ч учраас нүүрлээд байсан улс төрийн хямралыг ухаалгаар шийдэж чадсан юм.

Намын дарга асан Н.Энхбаяр МАН-аас гарч МАХН-ыг байгуулахад олон нийт МАН задарлаа хэмээн шуугиж байсан билээ. Гэсэн ч С.Батболд асуудалд аядуу зөөлөн хэрнээ ухаалаг зөөлнөөр зөв шийдэлд хүрсэн юм. Тиймдээ ч МАН одоо улам эв нэгдэлтэй байна.

Монгол улсын 26 дахь Ерөнхий сайд С.Батболд сайдын ажлаа хүлээж аваад нэн тэргүүнд Монголд Тавантолгой, Оюутолгой биш “Монголтолгой” хэрэгтэй байгааг онцлон энэ салбарыг тэргүүлэх салбараа болгосон юм. Тиймээс 2009-2012 онд 139 цэцэрлэг, ерөнхий боловсролын сургуулийн 74 хичээлийн байр, 37 дотуур байр, спорт заалны 35 барилгыг шинээр барьж ашиглалтад орууллаа. Үүнд 120 тэрбум төгрөг зарцуулсан байна. Үүний үр дүнд цэцэрлэгийн хүчин чадлыг 11,8 мянган ороор, хичээлийн байрны суудлын тоог 31,2 мянгаар, дотуур байрны орны тоог 4,7 мянгаар тус тус нэмэгдүүлж, 405 гэр цэцэрэг байгуулжээ. Түүнчлэн Дээд боловсрол олгох сургуулиудын тоонд биш сургалтын чанарт анхаарч, чанартай боловсрол олгох нөхцөлийг бүрдүүлэх талаар тууштай арга хэмжээ авч төрийн өмчийн 42 сургуулийг 15 болгож цөөллөө.

Ерөнхий боловсролын сургалтын стандартад олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдсөн Кембрижийн стандартыг нэвтрүүлж, энэ стандартаар хичээллэх, дэлхийн монгол иргэнийг бэлтгэх төрийн өмчийн ерөнхий боловсролын гурван сургуулийг шинээр байгуулж, үндэсний 31 лаборатори сургууль байгуулжээ. Түүнчлэн 20 гаруй жилийн өмнө татан буугдсан Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх институтийг Засгийн газрын шийдвэрээр байгуулж, энэ институт байрлах Багшийн ордныг ашиглалтад оруулсан гэхчилэн С.Батболдын тэргүүлсэн Засгийн газар боловсролын салбарт олон асуудал шийдвэрлэсэн байна.

С.Батболд монголын ирээдүй хойчийг онцгойлон анхаарч, 18 хүртэлх насны бүх хүүхдийг эрүүл мэндийн үзлэгт хамруулах, эрүүлжүүлэх “Эрүүл хүүхэд” аяныг санаачлан “Эрүүл хүүхэд-Монголын ирээдүй” уриатайгаар зохион байгуулах ажил эхлүүлэн амжилттай хэрэгжүүлж байна. Түүнчлэн Мянганы хөгжлийн зорилтод суурилсан Үндэсний хөгжлийн цогц бодлогод нийтийн биеийн тамир, спортыг эрүүл аж төрөх ёсны салшгүй хэсэг болгож, Монгол хүний дундаж наслалтыг уртасгах зорилт дэвшүүлжээ. Тиймээс Биеийн тамир спортын материаллаг бааз, орчин нөхцөлийг дээшлүүлэхэд онцгой анхаарч ажилласан юм. 2011 онд спортын ордон найм, цэнгэлдэх хүрээлэн тавыг улсын төсвөөр барьж ашиглалтанд орууллаа. Түүнчлэн Засгийн газрын 198-р тогтоолоор Төрийн өмчийн хороогоор хянуулсан концессын зүйлийн жагсаалтад 30 мянган хүний суудалтай цэнгэлдэх хүрээлэнгийн барилга байгууламжийг холбогдох техник, тоног төхөөрөмжийн хамт барихаар тусгажээ. Энэхүү барилга байгууламж баригдсанаар 2017 онд Зүүн Азийн наадмыг Монголд зохион байгуулах боломж бүрдэх юм.

Түүний тэргүүлсэн Засгийн газар Монгол Улсын эдийн засгийн гол хөшүүрэг болох томоохон төслүүд, тэр дундаа нийслэл Улаанбаатар хотод хэрэгжүүлэх нэн шаардлагатай төсөл, хөтөлбөрүүдийг санхүүжүүлэх зорилгоор Хөгжлийн банк 5.75-6 хувийн хүүтэй 580 сая ам. долларын бондыг олон улсын зах зээлд амжилттай арилжсан байдаг. “100 мянган айлын орон сууц” хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх ажлын хүрээнд зээлийн хүүг 6 хувь болгосон. Улаанбаатар хотын гэр хорооллыг барилгажуулахад шаардлагатай инженерийн шугам сүлжээг барих ажлын эхлүүлжээ. Нийслэл бүртгэлтэй өмчөө ашиглах замаар санхүүгийн зах зээлээс маш таатай нөхцөл бүхий хөрөнгө оруулалтын томоохон эх үүсвэр босгох боломжтой болсон юм.

Монгол Улсын Засгийн газраас “Нийслэл болон орон нутагт 100 мянган айлын орон сууц барих төсөл боловсруулж хэрэгжүүлнэ. Бага, дунд орлоготой иргэдийг орон сууцжуулах бодлогод ахиц дэвшил гаргах” зорилтыг дэвшүүлж “Шинэ бүтээн байгуулалт” дунд хугацааны зорилтот хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх, “100 мянган айлын орон сууц” төслийн бүтээн байгуулалтын ажлуудыг эрчимтэй өрнүүлж байна. 2011 онд хөдөө, орон нутагт 392, Улаанбаатар хотод 9443, улсын хэмжээнд нийтдээ 301.2 тэрбум төгрөгийн өртөгтэй, 562309.3 м2 талбай бүхий 9835 айлын орон сууцны, нийтдээ 128 барилга ашиглалтад оржээ. Монгол хүн эрүүл, боловсролтой байж орлого олж, бүтээлч амьдрахад зайлшгүй шаардлагатай нэг “материаллаг” хөрөнгө бол орон сууц юм. Орон сууцтай болох нь хувь хүн болон гэр бүлд “хувийн бусад хөрөнгө”-ийг нэмэгдүүлэх боломжийг бүрдүүлдэг. Ингэж хувь хүн, өрхийн амьдрал сайжирвал улс үндэстний сайн сайхан байдлыг дээшлүүлэхэд эерэгээр нөлөөлнө гэдгийг Ерөнхий сайд С.Батболд олж харж чадсан юм.

Хөдөө орон нутагт хоршоологчдын хүч, хөдөлмөрийг зөв зохион байгуулах, малчид, тариаланчдийн хорших үйл ажиллагааг дэмжих, хөдөлмөрийг нь үнэлэх, хөдөө аж ахуйн гаралтай түүхий эд, бараа бүтээгдэхүүний борлуулалтыг сайжруулах, үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүнийг эдийн засгийн эргэлтэд оруулахад Засгийн газар анхаарч тодорхой ажлуудыг хийсэн. Үүний нэг илэрхийлэл болгож “Хөдөөг хоршоолох аян”-ыг эхлүүллээ.

Түүнийг Засгийн газрыг тэргүүлсэн сүүлийн 3 жилд Монголд ирсэн жуулчдын тоо 11 хувь, аялал жуулчлалаас олсон орлого 32,5 хувиар нэмэгдсэн байна. 2011 оны байдлаар аялал жуулчлалын салбарын нийт орлого 280 гаруй сая ам.доллар болж, дотоодын нийт бүтээгдэхүүний 5 орчим хувийг эзэлж, энэ салбарт 25мянга орчим ажлын байр бий болжээ.
С.Батболд Байгалийн баялаг, түүхий эдийн нөөцөд суурилан орчин үеийн дэвшилтэт техник, технологийн ололтыг нэвтрүүлсэн дотоодын эрэлт хэрэгцээг хангаж чадах, өрсөлдөх чадвартай бүтээгдэхүүн, үйлдвэрлэл бий болгох, өндөр технологийн аж үйлдвэрийг хөгжүүлэх нь манай тулгамдсан асуудлын нэг гэдгийг олж харж чадсан юм. Тиймээс “Өндөр технологийн аж үйлдвэрийг хөгжүүлэх хөтөлбөр”-ийг Засгийн газар өнгөрсөн онд баталжээ.

Энэ мэтээр түүний удирдсан Засгийн газрын хийж бүтээснийг тоочвол олон бий. С.Батболдын удирдсан Засгийн газар дардан замаар явсангүй. Түүний удирдаж байсан хамтарсан Засгийн газраас АН гарахад түүнийг ямар шийдвэр гаргах нь ард түмний анхаарлын төвд байлаа. Гэтэл тэрбээр асуудалд хянуур хандаж аядуу зөөлөн хэрнээ ухаалаг шийдэлд хүрч чадсан юм. Богино хугацаанд шинэ Засгийн газраа байгуулж, намын болоод Засгийн газрын мөрийн хөтөлбөрт тусгагдсан үйл хэргээ үргэлжлүүлэн хэвийн ажиллаж чадсанаараа ард түмний итгэлийг улам бүр олох болов. Тэр орчлон ертөнц дээр зөөлөн нь хатуугаа дийлдэг гэдгийг олонд мэдрүүлж, аливаа асуудлыг уужуу сэтгэлээр шийдвэл зөв гарц байдаг гэдгийг харуулж чадсан юм.

МАН-ын дарга С.Батболд одоо асар том шалгуурын өмнө зогсож байна. УИХ-ын 2012 оны сонгууль бол МАН хуучин нэрээ сэргээсний дараах анхны сонгууль болж байгаа юм. Түүнчлэн С.Батболд намаа удирдан анх удаа сонгуульд оролцох гэж байна. Энэ сонгуулиар ирэх дөрвөн жилийн хувь заяа тодорно. Эх орон эгэл ардынхаа төлөө цохилох түүний зүрх халуун байна. Монголын маргаашийн төлөө алхах чадварлаг дипломатчийн зориг, хүч, итгэл найдвар энгийн хэрнээ аугаа билээ.

Н.БУДСҮРЭН