МАХН-ын дарга Н.Энхбаяр, түүнтэй бүлэглэн албан тушаалаа урвуулан, бусдын эд хөрөнгийг завшиж үрэгдүүлсэн гэх хэрэгт шалгагдсан нөхдүүд гурван өдөр шүүгдлээ. Н.Энхбаярын гэх хэргийг анхан шатны шүүх хэлэлцээд шүүгдэгчдийг гэм буруутайд тооцож зохих ял оноолоо. Өршөөл үзүүлэх тухай хуулиар нэгийнх нь ялыг бүхэлд нь өршөөж бусдаас нь тус бүр гурваи жил хассан.

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгчид өөрсдийгөө ямар ч буруугүй гэж мэдүүлсээр байсан. Бүр "Н.Энхбаяр гэдэг хүнийг яллахын тулд хэлмэгдүүлж байна" гэцгээсэн.

Н.Энхбаяр "Миний гэр бүл, дүү, найз, туслах бизнес эрхэлж болдоггүй юм уу. Тэдний хэрэгт яагаад намайг буруутгаж байна вэ. Тийм хууль байна уу" гэж ширүүлхсэн билээ.

Хавтаст хэрэг дэх нотлох баримт, улсын яллагчийн ярьж байгаагаар "Ерөнхийлөгчийн хүн", "Ерөнхийлөгч захисан", "Еренхийлөгчийн бүтээл юм шүү", "Ерөнхийлөгч анхаар гэсэн" гэх төдийд Н.Энхбаярын туслах, дүү, найз нөхдийнх нь ажил "ногоон гэрэл"-ээр бүтээд байсанд учир байна. Н.Энхбаяр Ерөнхийлөгчийн сэнтийгээс буумагц нь туслах, дүү, найз нөхдөдөө тусалсныхаа хариуг авсан уу, нэгдээд зүтгэе гэж шийдсэн үү ямар ч байсан компаниудыг өөрийнхөө компанид нэгтгэснээрээ бас буруудсан. Н.Энхбаярын ах дүү, танил нөхөд компанитай бизнестэй байж болохгүй гэх хууль байхгүй ч хавтаст хэрэгт өөрийнх нь гэх хүмүүс албан тушаалын нэр хүнд, үр нөлөөг ашигласан нь нотлогдсон. Тиймээс Н.Энхбаяр албан тушаалын хэргээр ял сонссон. Ялтан Н.Энхбаярын өмгөөлөгч С.Нарангэрэл "Сайн хүний нэрийг мянга худалдаж иднэ гэгчээр" гээд Еренхийлөгч асны нэрийг барьж ажлаа бүтээж явдаг хүн олон байхыг үгүйсгэхгүй гэсэн.

Тэгвэл "Ерөнхийлөгчийн хүн" гэж ярьсан төдийд тал засч, ажлыг нь санаснаар нь бүтээж өгсөн албан хаагчид бас ял сонссон. Тухайлбал, НӨХГ-ын орлогч дарга Д.Дуламсүрэн "Ерөнхийлөгчийн хүний компани шүү" гэж захиснаар "Өргөө" НӨҮГ-ыг "Хар дун" компанитай нэгтгэх төсөл бичүүлж батлуулснаараа буруутаж ял сонсоод өршөөгдсөн.

Харин ялтан Ж.Мягмаржаргал, Д.Чулуунбаатар нарын хувьд "Ерөнхийлөгчийн хүн", "Ерөнхийлөгч анхаарал хандуулсны дагуу" гэж ажлаа бүтээгээд бусдын эд хөрөнгийг завшиж, үрэгдүүлсэн хэргээр ял сонслоо.

Ерөнхийлөгч асан Н.Энхбаярт тал засч, бүлэглэн гэмт хэрэгт холбогдсон олон хүн байгаагаас гурвыг нь шүүлээ. Цаана нь Н.Энхбаяртай бүлэглэсэн гэх цөөнгүй хүний хэрэг АТГ, Улсын мөрдөн байцаах газрын Эдийн засгийн гэмт хэрэгтэй тэмцэх хэлтэст бий. Өнгөрсөн шүүх хурлын үеэр өмгөөлөгчид "Бүлэглэсэн юм бол тэр нөхдүүд энд яагаад байхгүй байна вэ" гэж асуухад Е.Сагсай прокурор "УИХ-ын гишүүний халдашгүй байдал, эрүүл мэндийн байдал, гадаадад байгаа зэргээс шалтгаалаад тусгаарлахаас аргагүй байсан" гэдэг тайлбарыг өгсөн билээ.

Н.Энхбаярын гэх хэргийн дараагийн ээлжийг тоймлон хүргэе.

batbayar Ц.БАТБАЯР

Тэрбээр 2005-2007 онд Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагч байхдаа Н.Энхбаярын гэх хэрэгт холбогдсон.

"Өргөө" НӨҮГ 1995 онд байгуулагдан Чингэлтэй дүүргийн I хороо, Худалдааны гудамжинд үйл ажиллагаа явуулж эхэлжээ. Улмаар 2000 онд "Дүнжингарав-Өргөө" НӨҮГ-ыг "Өргөө"-тэй нэгтгэсэн байдаг. Хоёр байгууллага нэгдсэн ч 2003 оноос ашиггүй ажиллаж эхэлсэн байдаг. Ашиггүй алдагдалтай байгаа байгууллагаа яах талаар нийслэлийн удирдлагууд 2007 оноос ярих болж. Ингээд тухайн үеийн Засаг дарга Ц.Батбаяр 2007 оны наймдугаар сарын 17-нд "Өргөө" НӨҮГ-ын менежментийг сайжруулах саналыг НИТХ-ын төлөөлөгчдөд өргөн барьжээ. Иргэдийн төлөөлөгчид НӨҮГ-т хөрөнгө оруулж, хамтарсан компани байгуулах төсөл сонгон шалгаруулахыг Ц.Батбаярт даалгасан байдаг.

Харин Ц.Батбаяр төсөл сонгон шалгаруулалгүйгээр "Хар дун" гэх компанид "Өргөө" НӨҮГ-ыг өгөхөөр төлөвлөж НӨХГ-ын орлогч дарга Д.Дуламсүрэнг дуудаж уулзжээ. Ингэхдээ "Солонгосын хөрөнгө оруулалттай "Хар дун" компани байгаа. Энэ компанитай "Өргөө"-г нэгтгэх төсөл бичиж НИТХ-д оруул" гэсэн даалгавар өгсөн гэдэг. Ингээд Ц.Батбаяр, Д.Дуламсүрэн нар сонгон шалгарлуулалт явуулалгүйгээр байгуулагдаад долоо хоносон, нэг сая төгрөгийн дүрмийн сантай "Хар дун" компанийн материалыг бүрдүүлж НИТХ-д оруулж батлуулсан байна. Ингээд "Дун Өргөө" компани байгуулагдсан түүхтэй.

Ц.Батбаяр "Хар дун" компанийг "Өргөө"-тэй нэгтгэх ажилд идэвхийлэн ажилласнаараа яагаад Н.Энхбаяртай бүлэглэсэн гэж шалгагдах болов гэдэг нь учиртай. "Хар дун" компани Н.Энхбаярын туслах Т.Тулгын ах Т.Хуягийн үүсгэн байгуулсан компани. Тухайн үед Н.Энхбаярын хүү Америкт сурч байхдаа "Ремиф" компанийг Монголд байгуулсан. Компани байгуулах ажлыг ерөнхийдөө Т.Тулга хариуцсаныг Э.Батшугар мэдүүлсэн байдаг. "Хар дун" компанийг "Ремиф"-тэй нэгтгэх ажлыг ч мөн Т.Тулга хийжээ.

Т.Хуяг компаниа Э.Батшугарын "Ремиф"-д хүлээлгэж өгөөд гадаадад гарсан гэдэг. Харин хожим "Рефим" компанийг Н.Энхбаярын эзэмшлийн "Скон" компанид нэгтгэсэн. Компани нэгтгэх ажлыг мөн л Н.Энхбаярын туслах Т.Тулга хариуцсаң нь хавтаст хэрэгт бий. Нотариатаар батлуулах ажилд компанийн эзэд зайлшгүй байх ёстой. Гэтэл Хууль зүй, дотоод хэргийн яамны мэргэжилтэн Раднаасэд нотариатчин Батжаргал руу утас цохиж "Ерөнхийлөгч Н.Энхбаярын ажил юм. Наад хүмүүс чинь нотариат дээр очих завгүй. Аргалаарай. Ерөнхийлөгчийн юм шүү" гэж захисны дараа гэрээг байгуулсан байдаг.

Ингэж Ц.Батбаярын дэмжээд байсан "Хар дун" компани Н.Энхбаярын өмч болсныг нотолжээ. "Өргөө" НӨҮГ-ыг сонгон шалгаруулалт явуулалгүйгээр 25:75-ийн харьцаатайгаар хувийн компанид шилжүүлснээр нийслэлд онц их буюу 453.7 сая төгрөгийн хохирол учирсан гэж мөрдөн байцаалтын явцад тогтоожээ.

Н.Энхбаярыг Ц.Батбаяр, Д.Дуламсүрэн, Н.Болормаа нартай бүлэглэн дээрх хэргийг үйлдсэн гэж яллах дүгнэлтэд бичсэн. Д.Дуламсүрэн "Нийслэлийн өмчийг хувийн хэвшилтэй нэгтгэж хамтарсан компани байгуулах нь Засаг даргын эрх хэмжээний асуудал" гэж удаа дараа мэдүүлж байсан. Гэхдээ тэрбээр Засаг даргын үгэнд орж танилцуулга хийн НИТХ-д оруулснаараа ял сонсч өршөөгдсөн. Харин Ц.Батбаяр УИХ-ын гишүүний халдашгүй эрхтэй байсан учраас хэргийг тусгаарлахаас өөр аргагүй байсныг Нийслэлийн орлогч прокурор Е.Сагсай хэлсэн. Одоо тэрбээр жирийн иргэн болсон учраас сэжигтнээр байцаагдаж байгаа.

Түүнийг аж ахуйн нэгж байгууллагын өмчийг итгэмжлэгдэн хариуцсан байгаад завшин, үрэгдүүлж онц их хэмжээний хохирол учруулсан, төрийн албан тушаалын албаны эрх мэдэл, албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглаж их хэмжээний хохирол учруулсан гэх үндэслэлээр шалгаж буй.

bolormaa Н.БОЛОРМАА

Тухайн үед НИТХ-ын даргаар Н.Болормаа ажиллаж байсан. "Өргөө" НӨҮГ-ыг хамтарсан компани байгуулах санал эхэндээ 51:49 харьцаатай байлгах төлөвлөгөөтэй байсан гэдэг. НИТХ-аас төсөл сонгон шалгаруулах чиглэл өгсөн ч Ц.Батбаяр болон НӨХГ-аас сонгон шалгаруулалт хийлгэлгүйгээр нэг компанийг оруулж ирсэн байдаг. Ингэхэд НИТХ-ын таван гишүүний хоёр нь хувьчлалыг эсэргүүцсэн нь хавтаст хэрэгт оржээ. Эсэргүүцсэн төлөөлөгчид "Нийслэл 400 гаруй сая төгрөгийг олчихно. Хотын А бүсэд байрлалтай обьектоо ингэж өгч болохгүй", "Наадах чинь улайм цайм луйвар байна" гэж байснаа хожим гэрчийн мэдүүлэгт дурджээ.

Гэвч НИТХ-ын дарга Н.Болормаа "Хар дун" компанийн байдлыг судлуулалгүйгээр, төсөл сонгон шалгаруулалт хийгээгүйг анзааралгүйгээр тогтоол гаргаж "Дун өргөө" компани байгуулжээ. Ингэхдээ анхны хувилбар болох нийслэлийн 51, хувийн компанийн 49 гэсэн харьцааг зөрчиж 25:75 гэсэн хувилбараар тогтоолоо баталсан байна.

Тухайн үед "Өргөө" НӨҮГ-ын даргаар ажиллаж байсан Ж.Энхжаргал НИТХ-ын шийдвэрийг эсэргүүцэж захиргааны хэргийн шүүхэд хандсан. Шүүхэд хариуцагчаар Н.Болормаа биш НӨХГ-ын орлогч дарга Д.Дуламсүрэн орж байжээ.

Энэ онд дээрх хэргийг сэргээн Н.Болормааг сэжигтнээр шалгаж байгаа аж. Нийслэлийн Засаг дарга асан Ц.Батбаярт холбогдох хэрэгтэй нэгтгэн сэжигтнээр байцааж байгаа талаар эх сурвалж хэлсэн. Түүнийг Эрүүгийн хуулийн 150.3, 263.2-т зааснаар шалгаж байгаа аж.

МАХН-ын дарга Н.Энхбаярыг улсын яллагч таван гэмт хэрэгт буруутгаж шүүлгэсэн. Шүүх тэднээс нэгийг нь хэрэгсэхгүй болгож, дөрвөн хэрэгт гэм буруутай гэж үзэж дөрвөн жил хорих ял оноосон билээ.

Н.Энхбаярын холбогдсон хэргүүдэд цөөнгүй албан тушаалтан бүлэглэсэн гэж шалгагдсаны зарим нь ял сонслоо. Харин бүлэглэсэн нөхдүүдийн зарим нь УИХ-ын гишүүний халдашгүй байдал, гадаадад байгаа, эмчилгээнд явсан гэх шалтгаанаар хэргийг нь тусгаарласан.

Ц.ӨРНӨХ

Тус мэдээллийг бусад хэвлэл мэдээллийн байгууллага хуулбарлан нийтлэхийг ХАТУУ хориглоно.

ӨДРИЙН СОНИН-МЭДЭЭ.МН

Н.Энхбаярт тал засч, албан тушаалаа урвуулагчдын дараагийн ээлж хэн бэ?
Tweet
Bolod.mn