хамтран эзэмшдэг. Г.Занданшатар болон гэргийнх нь нэрээр олон компани бүртгэлтэй хэдий ч АТГ-ын Хөрөнгө орлогын мэдүүлэгт бөглөсөн нь хоёрхон. Түүний нэг нь Ц.Цэрэнпунцагтай хамтран эзэмшдэг эл компани.

Цар тахлын нөлөөтэй нүүрсний экспорт зогсч улсын төсвийн орлого өдөрт 27 тэрбумаар тасалдан нүүрс тээврээс орлого олдог өрх бүл, тээврийн компаниудын өр, зээлийн хүү, алданги нэмэгдэж санхүүгийн байдал нь хүндэрч байхад эрхэм УИХ-ын дарга, түүний гэр бүлийн орлого жилээс жилд өссөн дүнтэй байгаа.

Тэрбээр энэ удаад Автотээврийн тухай хуулийн нэмэлт өөрчлөлтийг зүтгүүлж байгаа нь нэн сэжиг бүхий. Зүтгүүлж буй нэмэлт өөрчлөлт хичнээн их эрсдэл дагуулж болохыг салбар хариуцсан сайд нь учирлан татгалзаж байхад Хууль Зүй, Дотоод Хэргийн сайд Х.Нямбаатар бөөн хуулин дунд хавчуулж, түүнийг нь УИХ-ын анхны хэлэлцүүлэгт мөнөөх Х.Булгантуяа танилцуулж байгаа нь сонирхолтой. Хятадын хөрөнгө оруулалттай компаниудад найр тавьсан, тэдэнд илт давуу байдлыг олгох өндөр эрсдэл дагуулсан энэхүү хуулийн төслийн хэлэлцүүлэг явагдаж байх энэ өдрүүдэд нэг л танил сценари ханхлаад байгааг хэлэх нь зүйтэй.

Х.Булгантуяа, Х.Ганхуяг нарын өргөн барьсан Хөрөнгө оруулалтын тухай хууль нэрийн дор иргэн харьяатын асуудлыг шийдвэрлэх далд агуулгатай төслийн хэлэлцүүлгийн үеэр УИХ-ын гишүүн П.Анужин, Д.Өнөрболор нарын нэр хавчуулагдан тэднийг орчлонгийн хамгийн адаг хүмүүс гэх мэдээлэл тасралтгүй хөвөрч байсныг саная.

Гэтэл энэ удаад БНХАУ-ын Төмөр замын корпорацийн Хөх хотын төмөр замын тээврийн асуудал эрхэлсэн орлогч захирал тэргүүтэй 10 гаруй дарга нарын саатуулагдан шалгагдаж буй хэрэгт Монголын талаас зарим холбогдох албан тушаалтнууд гарцаагүй холбогдож таарна гэх таамаг мэдээллүүд хүчтэй тарж байна.

Хууль тогтоомжийн тухай хуулийн 20.8-д “Хууль зүйн асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн Засгийн газрын санаачлах хууль тогтоомжийн төсөл энэ хуульд заасан шаардлагад нийцсэн эсэхийг эцэслэн хянаж, Засгийн газрын хуралдаанаар хэлэлцүүлэх болон УИХ-д өргөн мэдүүлэх зөвшөөрөл олгоно” л гэж зааснаас бус бусдын хариуцсан салбарын асуудлыг өмнөөс нь өргөн мэдүүлж, барьж гүйх тухай тусгагдаагүй.

Гэтэл Хууль Зүй, Дотоод Хэргийн сайд Х.Нямбаатар бөөн хуулин дунд хавчуулж, Г.Занданшатарт атгуулаад 20 ч хоноогүй байхад өнөөхийг нь Х.Булгантуяа танилцуулж яаравчлуулаад сууж буй нь сонирхолтой. Хуулийн төслийг байнгын хороогоор хэлэлцэх хугацаа багадаа 20 хоног байдаг. Ингэхдээ хэд хэдэн үе шатыг дамжин хянагдах ёстой. Тэр дундаа Авто тээврийн тухай хуульд оруулах нэмэлт өөрчлөлт энэ 7 хоногт хэлэлцэх асуудлын дараалалд багтаагүй атлаа эцсийн хэлэлцүүлэгт очёр дайран зүтгэлж яваа нь хардлага дагуулахаас аргагүй байгаа.

Х.Нямбаатар, Х.Булгантуяа нар “Автотээврийн тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай" хуулийн төсөлд оруулж буй 8.5-д “улс хоорондын уул уурхайн байнгын ачаа тээвэрлэлт гүйцэтгэх тээврийн хэрэгсэлд зорчих зөвшөөрөл олгох, хяналт тавих журмыг олон улсын тээврийн харилцааны гэрээг үндэслэн Засгийн газар батална”, 8.6-д “энэ хуулийн 8.5-д заасан зөвшөөрлийг уул уурхайн болон санхүү, төсвийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагаас нэгдсэн байдлаар уурхай бүрээр гаргасан экспортын бүтээгдэхүүний эзлэх хувь хэмжээнд нийцүүлэн олгоно” гэх хоёр заалтыг “Авлига, албан тушаалын хэрэг гааруулж мэдэхээр байгаа С зөвшөөрөл гээчийг нь Засгийн газраас олгодог л болгох гэж байна, буруу юу” гэх нь холгүй тайлбарлаж байгаа юм.

Үнэн хэрэгтээ энэ нь Х.Булгантуяа гишүүний Хөрөнгө оруулалтын тухай гэх тэс ондоо хуулийн дор гадаадын иргэн харьяатын асуудал оруулж ирдэгтэй яг адилхан, агаар нэг хэрэг!!! Энэхүү нэмэлт өөрчлөлтөөр С зөвшөөрлийг Засгийн газар олгоно. Ингэхдээ уул уурхай болон төсвийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллагаас квот олгох байдлаар шийдвэрлэнэ гэж гоё уншигдаж байгаа. Тойруулалгүй, товчхон ойлгоход “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК нүүрс тээврийг хэнээр, ямар компаниар тээвэрлүүлэх саналыг нүүрс худалдан авагч талын хүсэлтэд үндэслэн, тэдэндээ С зөвшөөрлийг олгуулна. Харин нүүрс худалдан авагч БНХАУ-аас Монголын хөрөнгө оруулалттай тээврийн компанийг нэрлэхгүй нь ойлгомжтой. Нүүрс тээврийн 220 гаруй Хятадын хөрөнгө оруулалттай компани байхад, тэр дундаа тээврийн салбараа дэлхийд гайхагдтал дэмждэг хөрш орон манай улсын тээврийн компаниудыг сонгоно гэдэг ёстой мянгуужингийн үлгэр.

Ийм л заалт, ийм л нэмэлт өөрчлөлтийг УИХ- аар батлуулж, үндэсний тээврээ өөрсдийн гараар боомилох гээд байгааг Г.Занданшатарын даргалсан парламент ухаж ойлголгүй батлах гээд, хэлэлцүүлээд яваад байгаа нь харуусал, эргүүлж засч дийлэмгүй алдаа болох юм.

Яг энэ алдаа, учирч болзошгүй эрсдлийг хэлсэн Л.Халтар орчлонд байхгүй муу хүн болж, Хятадад шалгагдаж буй хэргийн хамсаатан гэгдтэлээ бичүүлээд түүний орноос Х.Нямбаатар “Өнөөдрөөс нүүрсний уртын тээвэр эхэллээ. Богино тээвэр зэрэгцэн хийгдэж байгаа” хэмээн Зам тээврийн сайд уу, Уул уурхайн сайд билүү гэж эргэлзтэл жиргэж суугаа нь энэ Засгийн газрын дэндүү завтай, хөл толгойгүй болтлоо эмх замбараагүй ажиллаж байгаагийн илэрхийлэл болсон ЭМГЭНЭЛТ үзэгдэл гэчихэд хэтийдсэн болохгүй.

Нэгдүүгээрт:

-Нам. эвслийн бүлэг болон холбогдох Байнгын хорооны хуралдаанаар хуулийн теслийг УИХ-ын нэгдсэн хураддаанаар хэлэлцэх эсэх тухай санал, дүгнэлт гаргана. УИХ-ын нэгдсэн хуралдаанаар уг төслийг хэлэлцэх эсэх асуудлыг хэлэлцэнэ.

-Төслийг хэлэлцэхээр шийдвэрлэсэн бол анхны хэлэлцүүлэгт бэлтгүүлэхээр Байнгын хороонд шилжүүлнэ. Шаардлагагүй гэж үзвэл төсөл санаачлагчид буцаана.

Хоёрдугаар үе:

Байнгын хорооны хуралдаанаар төслийг анхны хэлэлцүүлэгт бэлтгэн, санал. дүгнэлт гаргана. Энэ үс шатанд нам. эвслийн бүлэг УИХ-ын гншүүд төсөлгэй холбогдсон зарчмын зөрүүтэй санал гарган хураалгаж, Байнгын хорооны санал, дүгнэлтэд тусгуулна.

-УИХ-ын нэгдсэн хуралдаанаар төслийн анхны хэлэлцүүлгийг хийж, Байнгын хорооноос оруулсан зарчмын зөрүүтэй санал нэг бүрээр санал хураана.

-Санал хураалт дууссаны дараа төслийн эцсийн хэлэлцүүлэгт бэлтгүүлэхээр Байнгын хороонд шилжүүлнэ.

Гуравдугаар үе:

-Байнгын хороо анхны хэлэлцүүлгээр шийдвэрлэсэн асуудлыг эх төсөлд тусгаж, эцсийн хэлэлцүүлэгт хэрхэн бэлтгэсэн талаар танилцуулга гаргана.

УИХ-ын нэгдсэн хуралдаанаар төслийг эцсийн хэлэдцүүлэгт бэлтггэсэн талаар Байнгын хороо танилцуулна. Энэ үс шатанд Байнгын хорооноос дахин санал хураалгахаар саналын томьёолол оруулж болно.

-УИХ-ын нэгдсэн хуралдаанаар төслийн эцсийн хэлэлцүүлэг хийн, санал хураалт явуулж, төслийг бүхэлд нь батална. Хэрэв төслийг бүхэлд нь батлаагүй бол хууль санаачлагчид буцаах шийдвэр гаргана.

Дөревдүгээр үе:

-Байнгын хороо эцсийн хэлэлцүүлгээр шийдвэрлэсэн асуудлыг тусгаж хууль, УИХ- ын бусад шийдвэрийн эцсийн найруулгыг бэлтгэнэ.

-УИХ-ын нэгдсэн хуралдаанд хууль, УИХ-ын бусад шийдвэрийн эцсийн найруулгыг танилцуулна

-Хууль, УИХ-ын бусад шийдвэрийн эцсийн найруулгыг УИХ-д танилцуулснаас хойш УИХ-ын дарга ажлын 3 өдрийн дотор түүнд гарын үсэг зурж ёсчилно.

-Хууль, УИХ-ын бусад шийдвэрийг ёсчилсноос хойш 24 цагийн дотор Монгол Улсын Еренхийлөгчид илгээнэ. Ерөнхийлөгч хориг тавьсан бол тухайн асуудлыг хэлэлцэж шийдвэрлэнэ.

Хууль, бусад шийдвэрийг "Төрийн мэдээлэл'’ эмхтгэлд нийтэлнэ.

ЭРЭН СУРВАЛЖЛАХ

СЭТГҮҮЛЗҮЙН НАЖ МОГОЙ ҮНДЭСНИЙ ХОЛБОО

Үндэсний тээврээ залгих мунхаг төсөл буюу Х.Булгантуяа танилцуулж Г.Занданшатар зүтгүүлдэг танил сценари
Tweet
Bolod.mn