хамтран зохион байгуулж буй жүдогийн дэлхийн цуврал тэмцээний нэг олимпийн эрхийн оноо олгох “Улаанбаатар их дуулга-2022” тэмцээн амжилттай болж өндөрлөлөө. 30 орны 279 тамирчин ур чадвараа сорин өрсөлдөхөөр энэ ордонд цугласан байв. Тэд аварга болж оноогоо нэмж олимпод оролцох нэгэн зорилготой. Манай улсад өмнө нь 2009-2012 онд “Чингис хаан” дэлхийн цомын аварга шалгаруулах тэмцээнийг амжилттай зохион байгуулсан бол 2013-2016 онд Гран при ангиллын тэмцээнийг зохион байгуулж байсан туршлагатай. Харин 2016 оноос тасалдаад байсан IJF-гийн дэлхийн цуврал тэмцээнийг энэ удаа зэрэглэл дээшлүүлэн Гранд Слам болгож зохион байгуулсан юм. Гранд Сламын ангилал бүрт түрүүлсэн тамирчин чансаагаа 1000 оноогоор ахиулсан бол мөнгөн медаль 700, хүрэл медаль 500, V байр 360, VII байр 260, шөвгийн 16-д шалгарсан бөх 160 оноо авсан юм.

Монголын жүдо бөхийн холбооны ерөнхийлөгч Х.Баттулга “Цар тахлын үед тэмцээнгүй, стресс ихтэй байлаа. Спорт сонирхдог ард түмний хувьд нутаг дээр маань олимп дэлхийн аваргууд ирж барилдахыг үзэх нь сайхан байна. Европ руу тэмцээнд оролцоход нэг тамирчин 3-5 мянган ам.долларын зардал гаргадаг. Зардлаас болж залуу тамирчидаа авч явах боломжгүй байдаг. Гэхдээ дараагийн олимпод бүрэлдэхүүнээ өөрчилж олон тамирчин оролцуулахын тулд энэхүү тэмцээнийг зохион байгууллаа” гэв.

Мөн Олон улсын жүдо бөхийн гүйцэтгэх захирал Влад Маринеско “Монгол Улсын засгийн газар дэмжиж байгаад бид баяртай байна. Монголын шигшээ баг хүчтэй багуудын нэг. Тэмцээнийг 190 оронд шууд дамжууллаа” гэсэн юм. Эхний барилдааныг хийсэн манай тамирчин ч өөрийн эх орондоо барилдаж байгаа гэсэн шиг хөнгөхөн өрсөлдөгчөө ялсанаар тэмцээний хөшиг амжилттай нээгдэв. Эхний өдрийн хэсгийн барилдаанд Японы шилдгүүд ээлжлэн ялагдаж, монголчууд толгой цохилоо. Татами дээр гарсан япончууд өөрсдийн алдаанаас болж нэг нэгээр хасагдав. Гэсэн хэдий ч тэд шилдэг гэдгээ үзүүлж анхны алтан медалийг хүртэж чадав. Зарим нь баярын нулимсыг өвөртлөөд багшдаа тэврүүлж байхад, хэсэг нь ялагдлын амтыг мэдрээд татамигаас бууж байгаа тамирчдыг үзэгчид алга ташилт, урмын үгээр тэтгэн зургаа татуулна.

Нэг жингээс гурван өөр өнгийн медаль

Тэмцээний медалийн төлөөх барилдаан эхэлж манай улсаас анхны медалийг Японы Нацуми Цунодад торгуулиар ялагдсан Г.Наранцэцэг мөнгөн медалиар эхлүүлэв. Харин дараагийн медалиудыг Э.Сумъяабазар, Б.Хорлоодой нар хүрэл медалиар үргэлжлүүлсэн бол -66 кг-д Монголын гурван бөх өөр өнгийн медалиар энгэрээ чимсэн юм. Аваргын төлөө Б.Эрхэмбаяр нутаг нэгт Г.Сод-Эрдэнийг ялж шигшээ багийн эхний алтан медалийг авсан. Түүний хувьд өөрийн болон Монголын их дуулгын анхны алтан медаль нь энэ байлаа. Харин 2021 оны дэлхийн аваргын хүрэл медальт Ё.Басхүү Молдавын Денис Виеруг торгуулиар ялж хүрэл медалийг хүртсэн юм. Манай улсаас 54 тамирчин оролцож, 11 медалийн эзэн боллоо.

-78 кг-ийн жинд хүрэл медаль хүртсэн О.Хүслэн

-Анх удаа Гранд слам гэх том тэмцээнд оролцоод хүрэл медалийн болзлыг хангалаа. Хэдий медалийн барилдаанд өрсөлдөгч маань бэртлийн улмаас тэмцээнд оролцоогүй ч цаашдаа олон тэмцээнд таарч барилдана. Харин хоёр дахь барилдаанд Японы шилдэг тамирчинтай таараад хожигдсон ч өөрийн орны тамирчнаа ялсан. Эх орондоо болсон учир сэтгэгдэл өндөр байна.

-100 кг-д хүрэл медаль хүртсэн Петер Пальчик “Өрсөлдөгчид бүгд хүчтэй байлаа”

Израйль улс энэ тэмцээнээс зургаан медаль хүртсэн. Түүний нэг бол Петер Пальчик юм. Тэрбээр "Өрсөлдөгч орны тамирчид хурдтай, хүчтэй байлаа. Заримдаа хүнд нөхцөлд уян хатан ажиллах ёстой байдаг. Үүний адил төлөвлөгөөгөө боловсруулж бүх барилдаанууддаа ийм байдлаар барилдсан. Өөрийнхөө жингээс дээгүүр байгаа хүмүүсийг мэдэж байгаа. Тэдний хажууд очихын тулд одооноос бэлдэж байна" гэв.

Хамгийн залуу оролцогч н.Ариунзаяа

-Би өнөөдөр 14 настай ч орж болох хамгийн том тэмцээндээ оролцлоо. Өөрийн чансаагүй учир Японы хамгийн шилдэг тамирчинтай таарсан. Монголд барилддаг хүүхдүүдээс илүү бяртай, илүү ур чадвартай байсан. Өөрөөр хэлбэл, миний сул тал түүний давуу тал болсон. Сул талаа хамгаалж барилдсан ч ялагдсан. Тиймдээ ч сул талаа нөхөж барилдаж сурах хэрэгтэй гэдгийг ойлголоо. Энэ тэмцээн надад том сургамж, туршлага боллоо гэв.

А.Түвшиндалай:Энэ тэмцээнийг удаан хүлээсэн

-Тамирчдын орох гарах үүдэнд цүнхийг нь үүрч зогссон, энэ спортоор хичээллээд удаагүй залуу тамирчид нааш цааш гүйлдэнэ. Тэдний зарим нь тамирчдын гарын үсгийг авах гэсэн хүсэлтэй бол зарим нь тамирчдад тусалж буй аятай. Тэдний нэг жүдогийн бор бүстэй А.Түвшиндалай “Би өнөөдөр мундаг нь биш ч ирээдүйд эдгээр тамирчид шиг мундаг болно. Энэ тэмцээнийг удаан хүлээсэн. Монголд гадны том жүдочдыг дэргэдээс нь харахыг хүсдэг байсан. Тэр мөрөөдөл биеллээ олж мэх, техник, дэвжээн дээр ямар зан араншин гаргах ёстойг мэдэрлээ” гэв.

Г.Агиймаа: Энэ спортод орсон шалтгаанаа дахин мэдэрлээ

-Энэ спортоор хичээллээд удаагүй байгаа. Жүдод орох болсон шалтгаан гэвэл олимп байсан. Харин түүнийгээ өнөөдөр дахин мэдэрлээ. Өмнө нь зөвхөн Монголынхоо шилдэг тамирчдыг л бэлтгэл хийхийг хажуунаас нь харж байсан бол энэ тэмцээнийг дэргэдээс нь үзээд илүү мундаг тамирчин болно гэж бодсон. Багш нар нь суудлаас хүртэл мэхийг нь зааж өгч байгаа нь сонсогдсон. Хэрэв би том тэмцээнд оролцвол багш ингээд сууж байна даа гэсэн бодлыг олж авлаа.

"Дэмжигчдийн дуунаас илүү багшийнхаа үгийг сонсох тамирчин хүний шинж"

Харин тэмцээнийг гурван өдөр тасралтгүй үзсэн Г.Нямдорж, Э.Болормаа нар “Монголдоо ийм тэмцээнийг зохиож байгаад баяртай байна. Жүдо бөхийн том тэмцээнийг дэргэдээс нь үзэх өөр юм. Зөвхөн дасгалжуулагч нь л зөвлөгөө өгдөг гэж бодсон ч үнэндээ суудлаас үзэж байгаа үзэгчид нь илүү нөлөөлдөг юм уу гэж харлаа. Гэхдээ ордон дахь дэмжигчдийн дуунаас илүүтэй багшийнхаа үгийг чухалчилж сонсох хэрэгтэй юм байна” гэв. Энэ тэмцээнээс манай улс 11 медалийг хүртэж багийн дүнгээр гуравдугаар байр эзэлсэн бол нэгдүгээр байрт ОХУ, хоёрдугаар байрт Японы шигшээ баг шалгарлаа.

Д. Дарамбазар

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин